"مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد" (به اسپانیایی: El pueblo unido jamas sera vencido) نام سرودی انقلابی است که سرخیو اورتگا، آهنگساز شیلیایی به همراه ویکتور خارا از مشهورترین و تأثیرگذارترین چهرههای موسیقایی و انقلابی اهل کشور شیلی، در سال ۱۹۷۳ با الهام از یک شعار خیابانی ساختند. این سرود، بارها توسط گروه آنها یعنی گروه موسیقی کیلاپایون (به اسپانیایی: Quilapayun) با خوانندگی ویکتور خارا اجرا شد و تأثیرات عمیقی بر مردم انقلابی گذاشت.
ویکتور خارا گیتاریست، شاعر، آهنگساز و آوازخوان شیلیایی از چهرههای مبارز نهضت وحدت مردمی سالوادور آلنده بود. پس از کودتای سازمان جاسوسی سیا (آمریکا) در شیلی (١١ سپتامبر ۱۹۷۳)، او را به همراه پنجاه هزار تن از جوانان مبارز آن کشور دستگیر و در استادیوم بزرگ سانتیاگو زندانی کردند. فرمانده نظامیانِ مسلحِ سرکوبکننده که سرودهای هیجانانگیز ویکتور خارا را شنیده بود، به این هنرمندِ دربند نزدیک شد و با لحنی طعنهآلود و لبخندی شیطانی به او گفت: آیا هنوز هم حاضری که برای همبندان و همفکرانت گیتار بزنی و سرود بخوانی؟!
پاسخ ویکتور خارا مثبت بود:
- البته که حاضرم!
فرمانده به یکی از گروهبانان گفت:
- گیتارش را بیاور!
گروهبان رفت و تبری با خود آورد. مأموران با وحشیگری و بیرحمی تمام، هر دو دست ویکتور خارا را با آن تبر قطع کردند. آنگاه فرمانده لحن خود را طعنهآلودتر کرد و به او گفت:
- خب، ویکتور خارا! هنوز میخواهی بخوانی یا نه؟!
ویکتور خارا، در حالی که باقیماندۀ دستان خونریزانش را بهسوی آسمان حرکت میداد، از همبندان خود خواست که با او همصدایی کنند؛ آنگاه هزاران انسانِ دربند، با فریادهای بلند خود به خواندن همین سرود «مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد» پرداختند. سرودی که ویکتور خارا به همراه سرخیو اورتگا آهنگساز شیلیایی تصنیف کرده بود، در استادیوم بزرگ سانتیاگو طنین افکند:
"مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد... به پا خیز و سرودی بخوان، پیروزی از آنِ ماست..."
هنوز سرود به پایان نرسیده بود که نظامیان مسلح، به دستور فرمانده، جسد نیمه جان ویکتور خارا و همراهانش را بهگلوله بستند و آنها کشتند.
ویکتور خارا و سرخیو اورتگا، این آهنگ را در دو روز ساختند؛ این سرود نخستین بار توسط گروه کیلاپایون (Quilapayun) با خوانندگی ویکتور خارا و سایر اعضای گروه کیلاپایون، در یک کنسرت پرجمعیت اجرا شد.
در ۱۱ سپتامبر همان سال، دولت چپگرای سالوادور آلنده با کودتای نظامیِ ژنرال آگوستو پینوشه سرنگون شد. خواندن این سرود در دورهٔ دیکتاتوری پینوشه در شیلی ممنوع بود، اما در سراسر جهان اجراهای مختلفی از آن پخش میشد؛ ازجمله در دوران آغازین انقلاب اسلامی ایران، سرود «برپا خیز» بر اساس آن ساخته شد.
ترجمۀ کامل شعر سرود انقلابی «مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد»:
مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد،
مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد
بهپا خیز و سرودی بخوان،
پیروزی از آنِ ماست
ببین که چگونه پرچمهای همبستگی در حال اهتزازند
تو نیز در این راه به من خواهی پیوست
و سرود و پرچمِ تو نیز شکوفه خواهند داد
روشنایی سرخ سپیدهدم
خبر از زندگیِ پیشرو میدهد
بهپا خیز و مشتهایت را گره کن
مردم در راهِ پیروزیاند
زندگیِ فردایمان بهتر است
برای فتحِ خوشبختی
بانگ هزاران مبارز بهپا خواهد خاست
بخوان سرود آزادیات را
چرا که وطن تنها با اراده من و تو پیروز خواهد شد
اینک مردمِ بهپاخاسته
با بانگِ بلند فریاد میزنند: بهپیش، بهپیش...
مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد،
مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد...
این وطن است که متحدمان میکند
از شمال تا جنوب، مردم بهپا میخیزند
از معدنهای نمک تا جنگلهای جنوب
مردمِ متحد در مبارزه و کار
میروند تا وطن را پس میگیرند
گامهایشان خبر از آینده میدهد
بهپا خیز و سرودی بخوان
پیروزی از آنِ مردم است
اینک میلیونها نفر حقیقت را نشان میدهند
ارتش پولادینِ مردم مصمم است
و عدالت و خِرَد را در دستانشان دارند
زنان نیز اینجایند
دلاورانه و مشعل بهدست
دوشادوشِ کارگران ایستادهاند...
دربارۀ گروه کیلاپایون:
کیلاپایون (به اسپانیایی: Quilapayún) نام یک گروهِ موسیقی فولکلور از کشور شیلی است.
این گروه، یکی از پایدارترین و تأثیرگذارترین نمایندگانِ جنبش «ترانهسرایی نوین» شیلی محسوب میشود. موسیقیِ آنها، پیوندی ناگسستنی با وقایع سیاسی شیلی در دوران حکومت سالوادور آلنده و پس از آن دارد. اعضایِ کیلاپایون، سالها در تبعید و در کشور فرانسه به سر بردند.
سرانجام پس از مدتها و در سال ۲۰۰۲ میلادی، به دنبال اختلافاتی مابین اعضای اصلی، بر سرِ خطِ مشی فکری و آیندهٔ گروه، کیلاپایون به دو گروه مجزا تقسیم شد: کیلاپایون-تاریخی (قدیمی) در کشور شیلی و کیلاپایون-فرانسه در کشور فرانسه.
واژهٔ کیلاپایون در گویش سرخپوستان آمریکای لاتین به معنی «سه ریش» است و در واقع نامِ این گروه موسیقی، اشارهای طنزآمیز به ظاهر و ترکیبِ مردانهٔ سه دانشجویی داشت که در سال ۱۹۶۵ میلادی، کیلاپایون را بنیان نهادند. مدتی کوتاه پس از تأسیس گروه، ویکتور خارا هم به آنها پیوست و مدیریت هنری گروه را به عهده گرفت. کیلاپایون از همان آغاز، از سازهای محلی و بومی سرخپوستان، برای خواندن اشعار و ترانههای سیاسی-اجتماعی خود بهره میگرفتند.
یکی از سرودهای مشهور آنان همین سرود «ملت متحد، هیچگاه شکست نخواهد خورد» (به اسپانیایی: El pueblo unido jamás será vencido) نام دارد که آهنگ و ملودی آن، در دوران وقوع انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ ایران، الهامبخشِ سرودی انقلابی با عنوان «برپا خیز، از جا کن، بنای کاخ دشمن» بود.