«اگر بلايي سرم بيايد، اگر روزي برسد که زنده نباشم، چه بر سر وبلاگم ميآيد؟! آيا کسي مواظب وبلاگم خواهد بود؟!» شايد هر وبلاگنويسي، در برههاي از زمان، اين سوال را به شيوه مشابهي از خودش پرسيده باشد. اما پرسش کليتر اين است که تکليف مايملک آنلاين ما بعد از مرگمان، چه ميشود؟ چگونه به افراد خانواده بگوييم که ما صاحب چه اکانتهايي در چه سرويسهاي اينترنتي بودهايم؟ دوست داريم بعد از مرگ، آنها با اين اکانتها چه کنند؟ چگونه پسوردهاي مورد را به دوستان يا خانواده خود منتقل کنيم؟
به گزارش سرويس نگاهي به وبلاگهاي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در ادامه مطلب وبلاگي به نشاني 1pezeshk.com آمده است: حالا که همه چيز ديجيتال شده، چقدر خوب ميشد که آدم ميتوانست وصيتنامه ديجيتال بنويسد، ايميلهايي تنظيم کند که به اشخاص مورد نظر بعد فوت، فرستاده شود. تازه ممکن است بعضي از اين حسابهاي کاربري، جنبه مادي هم داشته باشند و مثلا آدم بخواهد، پسورد Paypall اش را به شيوه ايمني به اطلاع بازماندگان خود برساند.
تايم در مقاله جالبي همين سوال را مطرح کرده است.
در ادامه اين ياداشت در ترجمه اين مقاله، با اندکي تلخيص و تغيير، آمده است: خانم «پم ويس» Pam Weiss تا قبل از مرگ دخترش در جريان يک تصادف در اوايل سال 2007، هيچ وقت از فيسبوک استفاده نميکرد. تا آن هنگام، او تصور ميکرد که فيسبوک، سايتي مخصوص جوانان است، جواناني مثل دخترش -«ايمي» Amy- تا پيش از مرگ، دانشجوي دانشگاه UCLA بود.
اما وقتي که خانم ويس متوجه شد که دخترش اکانتي در فيسبوک دارد، نظرش عوض شد، کاربر اين سايت شد و اين شبکه اجتماعي را براي يافتن عکسهاي دخترش جستجو کرد. او به چيزي که در نظر داشت، رسيد و فراتر از آن او توانست با دوستان آنلاين دخترش در اين سايت، ارتباط برقرار کند، آنها خاطراتي را که از ايمي داشتند، با هم مرور کردند و به کمک هم و با خواندن چيزهايي که ايمي نوشته بود، دريافتند که او چه آرزوهايي در زمان حيات داشته است.
خانم ويس وقتي که فهميد، دخترش، اثرات مثبت زيادي روي اطرافيانش، داشت، خشنود شد. اما اگر فيسبوک نبود يا در صورتي که او از عضويت دخترش در اين سايت، مطلع نبود، او متوجه هيچ کدام از اين نکات نميشد.
زندگي آنلاين، جزئي از شخصيت ما را ميسازد و خانم ويس هم مسحور اين جنبه از زندگي دخترش شده بود. اما به زودي او با دشواري جديد مواجه شد: فيسبوک بعد از سه ماه، به خاطر فعال نبودن ايمي در اين وبسايت، حساب کاربرياش را بست. اما به زودي با درخواست مادر ايمي و همکلاسيهايش، فيسبوک تصميم گرفت، پروفايل او را احيا کند و با حذف قسمتهايي که فقط به درد کاربران زنده فعال ميخورد، مجددا پروفايل را در دسترس دوستان ايمي، قرار بدهد.
در ايران، کاربران فعال اينترنت، بيشتر جوانان هستند، اما در آمريکا و کشورهاي غربي، سالخوردگان هم بخش غير قابل صرفنظري از جمعيت آنلاين را تشکيل ميدهند. با درگذشت اين کاربران، مسئولان سايتهاي مختلف، چندي است که با پرسش دشوار دست و پنجه نرم ميکنند: با اطلاعات کاربران فوتشده چه بايد کرد؟!
اين روزها ما خواسته و ناخواسته، بخشي زيادي از خاطراتمان را آنلاين ميکنيم. زماني با فوت يک شخص، بازماندگان او ميتوانستند نامهها و عکسها او را به راحتي پيدا کنند و دفترچه خاطراتش را بخوانند، اما در دنياي امروز موضوع به اين سادگيها نيست. اصلا خيلي از وابستگان يک متوفي از حسابهاي کاربري يک شخص در سايتهاي مختلف، پسوردهاي او، وبلاگش يا گالريهاي آنلاين شخصي، که او در زمان حيات درست کرده، مطلع نيستند. پس با فوت يک شخص، ميتوان انتظار داشت که اين خاطرات ديجيتال براي هميشه، مدفون شوند.
فيسبوک، پروفايل اعضاي فوتشده را تنها براي دوستان آنلاين او، سر پا نگاه ميدارد. ماياسپيس، خوشبختانه، چنين محدوديتي ندارد و همه اعضايش ميتوانند پروفايل فوتشدهها را ببينند. فليکر و سرويس وبلاگنويسي LiveJournal، بعد از فوت يک کاربر، حسابهايش را معلق ميکنند، اما همچنان اطلاعات او را آنلاين نگه ميدارند. فليکر در اين ميان، بعد از فوت يک کاربر نه به دوستان و نه به خانواده او، اجازه ديدن عکسهاي خصوصياش را نميدهد.
سرويسهاي ايميل ياهو، جيميل و هاتميل، تحت شرايطي و در صورت تأييد فوت يک کاربر، با درخواست خانوادهاش، ايميلهاي او را روي يک CD، به آنها تحويل ميدهند.
بنابراين، همان طوري که ميبينيد، خانواده شما، در صورت فوت شما، براي دسترسي به اطلاعات آنلاين شما، بسيار به زحمت خواهند افتاد! پس بد نيست که خودتان دست به کار شويد و از همين حالا راهي براي مديريت توشه آنلاين خود بعد از مرگ بجوييد!
خوشبختانه سايتهايي هستند که اين کار را البته با گرفتن مبلغ ناچيزي پول، ممکن ميکنند. به کمک اين سايتها شما ميتوانيد پسورد خودتان در سايتهاي مختلف را ذخيرهسازي کنيد، تا بعد از فوت در اختيار بازماندگانتان قرار گيرد. شما ميتوانيد علاوه بر اين، فايل هم در اين سايتها ذخيره کنيد و نامههايي براي ارسال به اشخاص مورد نظر، در اين سايت قرار بدهيد.
سايتهاي Legacy Locker، Asset Lock، Deathswitch نمونههايي از اين سايتها هستند.
سايت Deathswitch به کاربران خود اجازه ميدهد که يک وصيت آنلاين بنويسند، به اين ترتيب که کاربران اين سايت، ميتوانند در متني دستورالعملهاي مورد نظرشان در مورد چگونگي آيين تدفينشان را بنويسند، همچنين آنها ميتوانند اسراري که بر سينهشان سنگيني ميکند و دوست دارند، بعد از مرگ افشا شوند، در اين سايت بياورند!