هفته پيش اعلام شد که سايت ويکي پيديا قصد دارد دسترسي کاربران براي اعمال تغيير در مقالات مربوط به برخي از افراد سرشناس را محدود کند.
ويکي پيديا يک دايرة المعارف رايگان اينترنتي است که محتواي آن را همه کاربران مي توانند ويرايش کنند. نام اين سايت از ترکيب دو کلمه ويکي [که در زبان هاوايي بمعناي سريع است] و پيديا که خود برگفته از کلمه Encyclopedia بمعناي دايرةالمعارف مي باشد بوجود آمده است. فعاليت اين سايت از اوايل سال 2001 توسط جيمي ويلز و لري سنگر بر پايه يک پروژه با عنوان Nupedia که يک سال قبل از آن توسط همين دو شخص تعريف شده بود آغاز شد. اين سايت از همان ابتداي فعاليتش به کاربران اجازه ويرايش مقالات و حتي اضافه کردن مقالات جديد را داد. تعداد مقالات اين دانشنامه آزاد در انتهاي سال 2001 به 20 هزار عدد و تعداد زبانهايي که ويکي پيديا از آن پشتيباني مي کرد به 18 رسيد. اين روند رشد در سالهاي بعد هم ادامه يافت بنحوي که در اواخر سالهاي 2002، 2003 و 2004 تعداد زبانهاي استفاده شده از آن به ترتيب به 26، 41 و 161 افزايش يافت. در سپتامبر 2007 تعداد مقالات اين سايت از مرز 2 ميليون گذشت و بدين ترتيب ويکي پيديا به بزرگترين دايرة المعارف جهان تبديل شد.
بر اساس آمار اعلام شده در حال حاضر سايت انگليسي ويکي پيديا داراي بيش از 3 ميليون مقاله است. همچنين دامنه اين سايت يکي از ده دامنه پربيننده جهان است بنحوي که ماهانه پذيراي بيش از 60 ميليون کاربر مي باشد. اکنون پس از گذشت 8 سال از زمان پيدايش آن، نام Wikipedia.org در نتايج اکثر جستجوها به چشم مي خورد و بسياري براي بدست آوردن اطلاعات در مورد موضوعات مختلف اول از همه بسراغ اين سايت مي آيند.
بي شک مهمترين عاملي که سبب شد ويکي پيديا به چنين جايگاهي برسد همان آزاد بودن کاربران در ويرايش مقالات موجود و اضافه کردن مقالات جديد بوده است. اما واقعيت آن است که اين آزادي بي حد و حصر هم مي تواند بسيار مشکل ساز باشد. برخي معتقدند در صورتي که مديران ويکي پيديا تدابيري پيشگيرانه در خصوص حفاظت از اطلاعات منتشر شده اش بر روي اينترنت اتخاذ نکنند ممکن است اعتبار فعلي اش را از دست بدهد.
در طي اين 8 سال، بارها از مديران ويکي پيديا در خصوص کنترل نشدن صحت اطلاعات انتقاد شد. انتشار خبرهاي جعلي در مورد برخي از افراد معروف مانند مرگ دو تن از نمايندگان سناي آمريکا و يا مرتبط دانستن ترور جان اف کندي با جان سيگنثلر روزنامه نگار معروف آمريکايي که در زمان انتشار خبر در سال 2005، 78 ساله بود تنهاي برخي از نمونه هايي هستند که افراد ناشناس با سوءاستفاده از آزادي ويکي پيديا و با درج اخبار دروغ در اين سايت، بسياري را دچار مشکل کردند.
شايد بهمين خاطر است است که مسئولان اين سايت ترجيح مي دهند اول از همه از اطلاعات مربوط به افراد معروفي که در قيد حيات هستند محافظت کنند. بر اين اساس تغييرات مورد نظر کاربري که بخواهد مقاله اي در مورد يکي از شخصيتهاي نامدار را که در قيد حيات است ويرايش کند تنها در صورتي اعمال خواهد شد که ويراستار ويکي پيديا آن تغييرات را تأييد کرده باشد. اين طرح در ابتدا براي برخي از اشخاص اجرا و صورت موفقيت آميز بودن بتدريج فراگير خواهد شد. اين ايده در سايت آلماني ويکي پيديا نيز امتحان شده است و بيش از يک سال است که در آن هر گونه اعمال تغييري تنها پس از بررسي ويراستار امکان پذير مي شود که نتايح مطلوبي هم در بر داشته است.
هر چند که در طي اين سالها مطالب غيرموثق در مقالات اين سايت بسيار سريع توسط کاربران کشف و اصلاح مي شد اما اينک با حجيم شدن اطلاعات آن بنظر مي رسد مديران ويکي پيديا چاره اي جز اعمال کنترلهايي بر آنچه که در اين سايت انجام مي شود ندارند.
ويلز در اين خصوص مي گويد سالها صفحه اول اين سايت دروازه اي براي ورود همگان بود تا بيايند و آنچه را که مي دانند در اختيار ديگران قرار دهند؛ حال زمان آن فرا رسيده که تا از اين محتواي غني در برابر خرابکارن محافظت کنيم.