حضرت صادق ( علیه السلام) حدیثی نقل میکنند که
امیرالمۆمنین همیشه میفرمود « لیجتمع فی قلبک الافتقار الی الناس و
الاستغناء عنهم» همیشه در قلب خود دو حس متضاد را با هم داشته باش: همیشه
احساس کن که به مردم نیازمندی، یعنی مانند یک نیازمند با مردم رفتار کن، و
همیشه احساس کن که از مردم بینیازی و مانند یک بی نیاز و بی اعتنا
بامردم رفتار کن
اما این امر در آن واحد نسبت به یک چیز که
نمیشود، لابد نسبت به دو چیز است. خودشان توضیح میدهند «فیکون افتقارک
الیهم فی لین کلامک و حسن بشرک» اما آن مرحله ای که باید مانند یک نیازمند
رفتار کنی، در نرمی سخنت است، و در حسن سیرت و تواضع و ابتداء به سلام،
«و یکون استغناءک عنهم فی نزاهة عرضک و بقاء عزک» و آن مرحله ای که باید
بی نیاز باشی و جای تواضع نیست در حفظ آبرو و بقای عزت توست. آنجا که پای
حیثیت و شرافت در میان است، آنجا که دیدی که اگر بخواهی ذره ای نرمش نشان
دهی، عرض و آبرو و عزت خودت را از دست میدهی، دیگر جای این نیست که رفتار
یک نیازمند را داشته باشی بلکه باید رفتار یک بی اعتناء و بی نیاز را
داشته باشی.
تصویر مربوط به جاده هراز است.