روزهاي خوش كره‌اي‌ها، فروش بي‌سابقه تلفن‌هاي همراه هوشمند و اميدهاي آندرويد
هومن كبيري پرويزي- دنياي كامپيوتر و ارتباطات
در حالي كه ركود اقتصادي كماكان قرباني مي‌گيرد، بازار فروش تلفن همراه جهان رشد خوبي را تجربه كرد تا با توجه به در پيش بودن فصل فروش پايان سال ميلادي اميدها براي ثابت ماندن ميزان فروش به نسبت سال گذشته تقويت شود. فروش گوشي‌هاي تلفن همراه در سه ماهه سوم 2009 با 1/0 درصد افزايش به نسبت مدت مشابه در سال گذشنه به 9/308 ميليون دستگاه رسيد. در اين دوره از سوي توليدكنندگان چندين گوشي براي فصل فروش پايان سال معرفي شد و توليدكنندگان اميدوار هستند با گرم كردن بازار در اين فصل بتوانند از بحران مالي فاصله بگيرند.
قيمت متوسط هر گوشي تلفن همراه در اين دوره نيز روند نزولي خود را ادامه داد و پيش‌بيني مي‌شود اين روند در سال آينده ميلادي نيز كماكان ادامه يابد. رشد بي‌سابقه فروش تلفن‌هاي همراه هوشمند يكي از دلايل افزايش ناچيز تعداد فروش در اين دوره به نسبت مدت زمان مشابه در سال گذشته بوده است. در ايالات متحده آمريكا و همچنين در اروپاي غربي فروش گوشي‌هاي تلفن همراه با رشد چشمگيري مواجه بوده است. اين در حالي است كه در كانادا، آمريكاي لاتين و منطقه آسيا- پاسيفيك شاهد فروش نازل تلفن‌هاي همراه هستيم. نگاهي اجمالي به عملكرد شركت‌هاي اصلي توليدكننده تلفن همراه در سه ماهه سوم سال جاري ميلادي خواهيم داشت.
1 - نوكيا: بزرگترين توليدكننده تلفن‌هاي همراه در جهان شاهد كاهش 5/1 درصدي سهم بازار خود در اين دوره بود. نوكيا در اين دوره با به فروش رساندن نزديك به 5/113 ميليون دستگاه تلفن همراه موفق شد 7/36 درصد بازار را از آن خود سازد. هرچند نوكيا در اين دوره كوشيد تا با عرضه گوشي N97 خود به بازارهاي بيشتر سهم خود را از فروش افزايش دهد ولي وجود رقباي قدرتمندي چون سامسونگ و ال‌جي حتي در بازارهايي كه پيشاهنگي آن بطور سنتي در اختيار نوكيا بوده است، مانند بازار اروپاي غربي، فشار شديدي را بر اين شركت وارد ساخت. قيمت متوسط فروش گوشي‌هاي نوكيا در اين دوره به نسبت سه ماهه دوم سال جاري ميلادي ثابت در رقم 63 يورو ثابت ماند. اين شركت نخستين زيان مالي خود را از سال 1996 در اين دوره تجربه كرد. هرچند كه عمده اين زيان 559 ميليون يورويي به دليل عملكرد ضعيف شركت شبكه‌هاي نوكيا زيمنس گزارش شده است ولي عملكرد بخش توليد تلفن‌هاي همراه اين شركت هم در اين زيان بي‌تقصير نبوده است. نوكيا به موفقيت گوشي N900 كه از سه ماهه چهارم سال جاري ميلادي در بسياري از مناطق جهان به فروش خواهد رسيد اميد بسته است. همچنين فروش N97 و N97 mini و نيز گوشي‌هاي رده متوسط مانند 5530 و 5230 در كنار X3 و X6 نوكيا را براي مواجهه با رقباي قدرتمند خود تجهيز خواهد كرد.
2 - سامسونگ: سامسونگ دلچسب‌ترين دوران خود را در توليد تلفن همراه سپري مي‌كند. به نظر مي‌رسد بحران اقتصادي هم نتوانسته اقبال روزافزون مصرف‌كنندگان به گوشي‌هاي اين شركت را خدشه‌دار سازد. سهم بازار سامسونگ با 5/2 درصد افزايش در اين دوره به 6/19 درصد رسيد. كلكسيون موفق گوشي‌هاي سامسونگ كه تلفيقي از گوشي‌هاي تلفن هوشمند، گوشي‌هاي مجهز به صفحات نمايش لمسي و صفحه كليد QWERTY مهم‌ترين ابزارهاي موفقيت سامسونگ در اين دوره بودند و فروش بي‌سابقه 6/60 ميليون دستگاه گوشي تلفن همراه اين شركت مرهون اقبال خريداران به اين گوشي‌ها بوده است. سامسونگ با درك درست بازار كوشيده است بازار آمريكاي شمالي را از چنگ موتورولا خارج سازد و در اين راه موفق هم بوده است. در بازار اروپاي غربي ضعف سوني‌اريكسون باعث شده تا سامسونگ يكي از رقبايي باشد كه جايگاه اين شركت را در اختيار بگيرد و حتي رفته‌رفته سلطان بلامنازع بازار يعني نوكيا را هم به چالش بكشد. سامسونگ با پشتيباني از اغلب سيستم عامل‌هاي تلفن‌هاي همراه هوشمند تلاش دارد تا در اين بازار هم به توفيق دست يابد.
3 - ال‌جي: ال‌جي ديگر شركت كره‌اي موفق در اين دوره بود. اين شركت موفق شد با ثبت ركوردي در تاريخ خود نزديك به 32 ميليون دستگاه گوشي تلفن همراه به فروش برساند و سهم بازار خود را با افزايش 5/2 درصدي به 3/10 درصد برساند. بيشترين فروش ال‌جي در اين دوره مربوط به گوشي‌هاي رده متوسط اين شركت و با قيمت متوسطي كمتر از 100 دلار بوده است. ال‌جي در تلاش است تا با توليد گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند مبتني بر سيستم عامل‌هاي ويندوز موبايل و نيز آندروئيد ضعف خود را در توليد اين گوشي‌ها جبران كند. هرچند كه جايگاه متزلزل ويندوز موبايل در بازار تلفن‌هاي همراه هوشمند، چشم‌انداز نا مطمئني را براي ال‌جي در اين بازار به تصوير مي كشد.
4 - موتورولا: سياست «سانجاي جها»، مدير ارشد اجرايي بخش توليد تلفن همراه موتورولا بر توليد گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند استوار گرديده است. «جها» موفق شد زيان موتورولا را در اين دوره كاهش دهد. اما فروش نزديك به 14 ميليون گوشي تلفن همراه سهم بازار موتورولا را با كاهشي 5/3 درصدي به تنها 5/4 درصد سهم بازار رساند. خالق تكنولوژي تلفن همراه در جهان كماكان سهم خود را حتي در ايالات متحده آمريكا به رقباي سرسخت كره‌اي خود يعني سامسونگ و ال‌جي واگذار مي‌كند. موتورولا بيشترين توان خود را مصروف ساختن گوشي‌هاي تلفن همراه مبتني بر سيستم عامل آندروئيد ساخته است و چشم انتظار فروش گوشي‌هاي دكست - سيليك و درويد خود در سه ماهه چهارم سال جاري است. بر روي كاغذ سياست جها در توليد تلفن‌هاي همراه هوشمند كه بازار رو به رشدي را تجربه مي‌كند به جاي گوشي‌هاي ارزان قيمت و ابتدايي در كنار فاصله گرفتن از سيستم عامل‌هايي چون ويندوز موبايل، سيمبين و لينوكس موبايل كه چشم‌انداز مخاطره‌آميزي دارند و تمركز بر آندروئيد كه اين روزها همه بر روي موفقيت آن اتفاق نظر دارند، سياست‌هاي كاملاً صحيح و بجايي به نظر مي‌رسد ولي بايد منتظر شد و ديد آيا همه چيز مطابق پيش‌بيني‌هاي جها پيش خواهد رفت يا نه؟
5 - سوني‌اريكسون: گويي سرگرداني‌هاي سوني‌اريكسون خاتمه‌اي ندارد. آخرين دوره مالي هيدكي كومي ياما رئيس بازنشسته اين شركت با فروش كمتر از 5/13 ميليون دستگاه گوشي تلفن همراه خاتمه يافت و سهم بازار اين شركت با كاهشي 8/3 درصدي به تنها 3/4 درصد رسيد. به‌نظر مي‌رسد سوني‌اريكسون بجاي تمركز بر توليد گوشي بيشتر به فكر تجديد ساختار و كاهش هزينه‌هاي خود از اين راه مي‌باشد و بر خلاف رقيب خود موتورولا هيچ سياست مؤثري از سوي اين شركت براي بازگشت به بازار مشاهده نمي‌شود. اختلافات داخلي دو شركت مادر يعني سوني و اريكسون باعث تغيير نقش اين دو در ساختار سازماني سوني‌اريكسون گرديد و اكنون اين اريكسون است كه با حضور برت نوردبرگ در سمت رياست شركت فعاليت‌هاي جاري سوني اريكسون را كنترل مي‌كند و سوني تنها در سياست‌گذاري‌ها ايفاي نقش خواهد كرد. در هر حال بيشترين اخباري كه از سوني‌اريكسون در اين روزها به گوش مي‌رسد تعطيلي و ادغام مراكز تحقيق و توسعه و كارخانجات اين شركت و همچنين اخراج كاركنان است تا معرفي گوشي‌هاي جديد.
عدم معرفي گوشي‌هاي جديد در رده متوسط، بروز اشكالات نرم افزاري در گوشي‌هاي هوشمند اين شركت مانند ساتيو و آينو كه منجر به توقف فروش آنها در برخي از كشورهاي اروپاي غربي شد و به تعويق افتادن عرضه گوشي‌هاي XPERIA X2 و XPERIA X10 به سال آينده ميلادي باعث شده تا چشم‌انداز چندان مناسبي براي سه ماهه چهارم اين شركت متصور نباشد و ادامه اين روند ممكن است به از دست دادن دايمي سهم بازار اين شركت در بازارهايي مانند اروپاي غربي و آسيا- پاسيفيك كه از ديرباز جولانگاه اين شركت بوده است منجر شود. بايد ديد آيا نوردبرگ خواهد توانست سوني‌اريكسون نحيف امروز را از گزند تاخت تاز رقباي قدرتمند خود به ويژه سامسونگ و ال‌جي مصون نگه دارد يا نه؟
بازار تلفن‌هاي همراه هوشمند هرچند به نظر مي‌رسد با پيشرفت تكنولوژي و به‌كارگيري قابليت‌هايي چون اتصال به اينترنت بي‌سيم، صفحات كليد QWERTY و ... در تعداد بيشتري از گوشي، لزوم بازنگري در تعريف گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند وجود دارد ولي در هر حال با تعاريف فعلي بايد گفت فروش گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند با اقبال چشمگيري روبرو بوده است.
فروش گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند با 8/12 درصد افزايش به نسبت دوره مشابه در سال گذشته به 41 ميليون دستگاه رسيد و پيش‌بيني مي‌شود اين رشد در سال آتي ميلادي هم تداوم يابد. عملكرد شركت‌هاي اصلي توليدكننده تلفن‌هاي هوشمند در اين دوره به شرح زير بود:
1 - نوكيا: در اين دوره سهم بازار نوكيا با كاهش 2 درصدي به كمتر از 40 درصد رسيد. هرچند كه فاصله بيشتر ار 20 درصد با نخستين تعقيب‌كننده حاشيه اطمينان خوبي براي اين شركت رقم زده است، ولي ورود گوشي‌هاي مبتني بر سيستم عامل آندروئيد مي‌تواند خطري جدي براي اين شركت محسوب شود. نوكيا با گوشي N97 خود كوشيد حضور چشمگيري در بازار داشته باشد و اكنون چشم به راه ورود N900 و E72 به بازار است و به موفقيت اين گوشي‌ها اميد بسته است. بايد ديد نوكيا چه تدبيري براي گوشي‌هاي آندرويد كه از سوي تمامي رقباي اين شركت توليد خواهند شد دارد.
2 - RIM
: RIM توليدكننده گوشي‌هاي بلك‌بري با فروش رساندن نزديك به 5/8 ميليون دستگاه گوشي تلفن هوشمند سهم بازار خود را با نزديك به 5 درصد افزايش به نسبت دوره مشابه در سال گذشته به 9/20 ميليون دستگاه برساند. اين شركت كه تاكنون عمده فروش خود را مرهون بازار ايالات متحده آمريكا بوده است، با طراحي مدل بلك‌بري كرو 8250 براي شبكه‌هاي GSM خود را براي ورود به بازار ساير كشورها به ويژه اروپاي غربي آماده مي‌كند.
3 - اپل:
تب اپل و آيفون‌هايش جهان را فرا گرفته. شايد تصور اين موضوع دشوار باشد كه تنها سه مدل گوشي آيفون توانسته‌اند در اين دوره به فروش بيش از 7 ميليون دستگاه دست يابند و سهم بازار اين شركت را با افزايش 2/4 درصدي به 1/17 درصد برسانند. اپل كه به تازگي فروش خود در كشور چين را آغاز كرده اميدوار است اين بازار و افزودن بر تعداد اپراتورهاي عرضه كننده آيفون در ساير كشورها مانند انگلستان بتواند فروش بيشتري را براي اين گوشي محبوب رقم بزند.
4 - HTC:
حالا ديگر جايگاه HTC در بازار تلفن‌هاي همراه هوشمند تثبيت گرديده است. اين شركت كه بزرگترين توليدكننده تلفن‌هاي همراه مبتني بر ويندوز موبايل است، موفق شد با به فروش رساندن 6/2 ميليون دستگاه گوشي تلفن هوشمند سهم خود را در بازار با افزايش دو درصدي به 5/6 درصد برساند. البته بايد متذكر شد كه اين رقم تنها مربوط به گوشي‌هايي است كه با نام تجاري HTC به بازار عرضه شده‌اند و گوشي‌هايي كه توسط اين شركت با نام تجاري و براي ساير شركت‌ها توليد شده‌اند را شامل نمي‌شود. HTC كه نخستين توليدكننده گوشي‌هاي تلفن مبتني بر سيستم عامل آندروئيد هم هست قصد دارد با تمركز بيشتر بر روي توليد گوشي‌هاي مبتني بر اين سيستم عامل جايگاه خود را در بازار تحكيم بخشد.
5 - سامسونگ:
نام دومين توليدكننده تلفن‌هاي همراه در جهان هم چند صباحي است كه در بازار تلفن‌هاي همراه هوشمند به گوشي مي‌رسد. اين شركت با به فروش رساندن 3/1 ميليون دستگاه گوشي هوشمند سهم بازار 2/3 درصدي را براي خود رقم شد. سامسونگ كه گوشي‌هاي مبتني بر ويندوز موبايل، سيمبين و آندروئيد توليد مي‌كند، به تازگي از راه‌اندازي پلتفرم جديدي به نام بادا (Bada) براي تلفن‌هاي همراه هوشمند خبر داده است. هرچند با توجه به حضور نه چندان پررنگ اين شركت به نسبت ديگر رقبا و سهم بازار اندك در بازار تلفن‌هاي همراه هوشمند موفقيت سريعي براي اين شركت در آينده نزديك متصور نيست. در بازار سيستم‌هاي عامل تلفن‌هاي همراه هوشمند بيشترين اميد به عملكرد آندروئيد بسته شده است.
هرچند اين سيستم عامل در حال حاضر تنها 5/3 درصد سهم بازار را در اختيار دارد ولي ورود گوشي‌هاي جديد از سوي توليدكنندگان مطرحي چون سامسونگ، ال‌جي، موتورولا، سوني‌اريكسون و HTC كه از سه ماهه چهارم سال جاري ميلادي به بعد به بازار عرضه خواهند شد، مي‌تواند جهشي چشمگير براي سهم بازار اين سيستم‌عامل رقم زند. بر اساس برآوردهاي انجام گرفته آندروئيد تا سال 2012 با پيش گرفتن از سيستم عامل‌هاي RIM و Mac OS Xو ويندوز موبايل، پس از سيمبين در جايگاه دوم پرفروش‌ترين سيستم عامل‌هاي تلفن‌هاي هوشمند قرار خواهد گرفت.