نگاهي به آخرين تحولات بازار گوشي‌هاي تلفن همراه در سه ماهه نخست سال 2010
ورود RIM به جمع پنج توليدکننده برتر سوددهي موتورولا و سوني اريکسون در عين کاهش سهم بازار
نشانه‌هاي خروج از رکود اقتصادي سرانجام در بازار تلفن همراه هم ديده شد بگونه‌اي که فروش سه ماهه نخست سال 2010 در مقايسه با مدت زمان مشابه در سال گذشته با رشدي 7/21 درصدي به 9/294 ميليون دستگاه رسيد. اقبال خريداران به گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند سبب شد که براي نخستين بار شرکت کانادايي RIM که يک شرکت تخصصي سازنده گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند است به جمع پنج توليدکننده برتر گوشي‌هاي تلفن همراه بپيوندد.
از طرف ديگر خروج مناطق مختلف جهان از رکود اقتصادي، موجب شد خريداران در اغلب نقاط جهان به سمت خريد گوشي‌هاي جديد و به ويژه گوشي‌هاي هوشمند ارزان قيمت سوق داده شوند. در منطقه آسيا پاسيفيک و به ويژه در چين، فروش تلفن‌هاي همراه هوشمند ارزان قيمت و گوشي‌هاي مجهز به صفحه نمايش لمسي با فروش بيشتري روبه‌روشد. در اروپاي غربي علاوه بر رشد بالاي تقاضا براي تلفن‌هاي همراه هوشمند، تقاضا براي گوشي‌هاي ارزان قيمت به ويژه گوشي‌هاي ساخته شده توسط توليد کنندگان کره اي هم با رشد مواجه شد.
در آمريکاي شمالي اگرچه کاهش فروش به نسبت دوره مشابه در سال گذشته مشاهده گرديد ولي فروش گوشي‌هاي هوشمند به عرضه گوشي‌هايي چون Nexus One گوگل و نيز گوشي‌هاي هوشمند توليد شده توسط موتورولا و البته گوشي‌هاي بلک‌بري ساخت RIM کماکان در حد بالايي باقي ماند ولي فروش گوشي‌هاي ساده با افت مواجه بود. در آمريکاي لاتين هم فروش تلفن‌هاي همراه با رشد مواجه بود با اين تفاوت که اين رشد بيشتر ناشي از فروش گوشي‌هاي ساده و ارزان قيمت بود. تحليلگران بازار تلفن همراه جهان پيش‌بيني مي‌کنند رشد بازار در ماه‌هاي آتي نيز تداوم يابد و برآوردها از 11 درصد رشد ساليانه حکايت دارد. نگاهي اجمالي به عملکرد شرکت هاي اصلي توليد کننده تلفن همراه در سه ماهه سوم سال جاري ميلادي خواهيم داشت:
1 - نوکيا: بزرگترين توليدکننده تلفن‌هاي همراه در جهان شاهد کاهش نزديک به دودرصد سهم بازار خود در اين دوره بود. نوکيا در اين دوره با 16 درصد رشد به نسبت دوره مشابه در سال گذشته موفق شد 8/107 ميليون دستگاه تلفن همراه به فروش رسانده و 6/36 درصد بازار را از آن خود سازد. موفقيت گوشي‌هاي 5130,5230,2700,5800,5530 و X6 از جمله دلايل فروش نسبتاً خوب نوکيا در اين دوره بود. قيمت متوسط فروش هر گوشي نوکيا در اين دوره از 186 يورو به 155 يورو کاهش يافت که دليل آن کاهش قيمت جهاني گوشي‌هاي تلفن همراه بود. دليل ديگر اين امر را بايد کاهش فروش نوکيا در رده گوشي‌هاي گران قيمت و افزايش فروش گوشي‌هاي ارزان قيمت اين شرکت دانست.
سود عملياتي نوکيا در اين دوره با 9 درصد کاهش به نسبت مدت زمان مشابه در سال گذشته به 11 درصد رسيد. نوکيا اميدوار است با عرضه گوشي‌هاي مبتني بر سيمبين نسخه 3 و نيز ميگو (MeeGo) سيستم‌عامل جديد اين شرکت که با همکاري اينتل به بازار عرضه خواهد شد، حضور خود را در بازار تلفن‌هاي همراه هوشمند قوي‌تر ساخته و حاشيه سود خود را بالا ببرد. يکي از مهم‌ترين چالش‌هاي پيش روي نوکيا رسوخ در بازار آمريکاي شمالي است. بازاري که در حضور کم‌رنگ موتورولا، جولانگاه توليدکنندگان کره‌اي يعني ال‌جي و سامسونگ و نيز RIM و البته اپل گشته است.
سهم بازار نوکيا در آمريکاي شمالي از سال 2006 يعني از زمان انتصاب اولي پکا کالاسوو به سمت مديريت ارشد اجرايي اين شرکت از 20 درصد به کمتر از 7 درصد کاهش يافته است. اين موارد در کنار افت ارزش سهام نوکيا موجب خشم شديد سهامداران اين شرکت شده است به‌گونه‌اي که شايعات در خصوص اخراج کالاسوو در آستانه مجمع عمومي سهامداران اين شرکت، شدت يافته بود ولي با پشتيباني جورما اوليلا رئيس هيئت‌مديره نوکيا، وي بار ديگر در سمت خود ابقا شد. هرچند که اگر وي نتواند انتظارات سهامداران را برآورده سازد. پايان خدمت وي در شرکتي که بيش از نيمي از عمرش را در آن گذرانده است، دور از ذهن نيست.
2 - سامسونگ: سامسونگ به آرامي در حال کاهش دادن فاصله خود با نوکيا است. اين شرکت توانست در اين دوره با نزديک به 3 درصد افزايش در سهم بازار3/64 ميليون دستگاه گوشي تلفن همراه به فروش برساند و سهم بازار خود را به 8/21 درصد افزايش دهد. اين دوازدهمين سه ماهه متوالي است که سامسونگ در رده دوم بزرگترين توليدکننده تلفن همراه جهان قرار مي‌گيرد. فروش تلفن‌هاي همراه هوشمند در کنار تلفن‌هاي همراه ساده و ارزان قيمت عامل رشد بيش از انتظار فروش سامسونگ در اين دوره بوده است.
سامسونگ که از تمامي سيستم‌هاي عامل تلفن‌هاي همراه هوشمند پشتيباني مي‌کند، خود نيز قصد دارد سيستم عامل جديد خود با نام بادا را ترويج نمايد و به تازگي اقدام به انتشار SDK اين سيستم عامل نموده است. سامسونگ اعلام کرده که قصد دارد نيمي از تلفن‌هاي همراه هوشمندخود را در سال جاري ميلادي با سيستم عامل آندرويد و يک سوم ديگر را با سيستم عامل بادا توليد کند و مابقي گوشي‌هاي اين شرکت با ويندوز فون سري 7 و لينوکس موبايل توليد خواهند شد. اين استراتژي به سامسونگ امکان مي‌دهد رشد فروش خود را تضمين کرده و رفته رفته به تهديد جدي‌تري براي نوکيا بدل شود.
3 - ال‌جي: هرچند اين دوره براي ال‌جي با موفقيت‌هاي هميشگي همراه نبود ولي حداقل اين شرکت بدون از دست دادن سهم بازار قابل توجه در رده سوم باقي ماند. فروش ال‌جي در اين دوره با 20 درصد افزايش به نسبت دوره مشابه در سال گذشته به به 1/27 ميليون دستگاه رسيد. درآمد، سود و قيمت متوسط گوشي‌هاي ال‌جي در اين دوره با کاهش مواجه شد که عمده آن به دليل ضعف اين شرکت در توليد گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند بوده است. ال‌جي به منظور رفع اين نقصان در صدد است تا پايان سال گوشي‌هاي تلفن همراه مبتني بر آندرويد، ويندوز موبايل 5/6، ويندوز فون سري 7 و ميگو (MeeGo) توليد نمايد.
4 -RIM : براي نخستين بار يک شرکت تخصصي توليد تلفن‌هاي همراه هوشمند در بين بين پنج توليدکننده نخست تلفن‌هاي همراه جهان قرار مي‌گيرد. شرکت کانادايي Research In Motion که به اختصار RIM ناميده مي شود و سازنده گوشي‌هاي پرطرفدار بلک‌بري است، با کنار زدن سوني اريکسون و موتورولا توانست در رده چهارم قرار گيرد. هرچند قرار گرفتن اين شرکت در جمع پنج شرکت بزرگ توليدکننده تلفن همراه جهان بيشتر به دليل کاهش بي سابقه فروش سوني اريکسون و موتورولا حاصل گرديد تا افزايش 6/0 درصدي فروش اين شرکت ولي حضور RIM از اين جهت حائز اهميت است که اين شرکت تنها به توليد تلفن‌هاي همراه هوشمند مي‌پردازد و هيچ گوشي ساده‌اي در توليدات RIM وجود ندارد که اين خود حاکي از اقبال بي‌سابقه خريداران به اين گوشي‌ها است. گسترش فعاليت‌هاي RIM به خارج از آمريکاي شمالي و فروش بي‌سابقه گوشي‌هاي بلک‌بري مدل Curve 8520 و Bold 9700 از عوامل موفقيت اين شرکت در اين دوره بودند.
5 -سوني‌اريکسون: بالاخره سوني‌اريکسون در اين دوره توانست به سودآوري باز گردد که عمده آن به دليل سياست‌هاي کاهش هزينه اين شرکت و معرفي برخي محصولات جديد بود. هرچند که اين سودآوري بي‌هزينه نيز نبود چرا که فروش اين شرکت با 28 درصد کاهش به نسبت دوره مشابه در سال گذشته به 5/10 ميليون دستگاه رسيد و سهم بازار اين شرکت هم با نزديک به 5/2 درصد کاهش به 6/3 درصد رسيد. سوني اريکسون قصد دارد به تمرکز بر روي توليد گوشي‌هاي رده متوسط به بالا مانند آسپن، الم، هيزل، ويواز و XPERIA X10 بار ديگر حضور خود را به عنوان توليدکننده گوشي‌هاي هوشمند قدرتمند تثبيت نمايد.
سوني اريکسون اعلام کرده است که تمرکز خود را بر روي توليد گوشي‌هاي مبتني بر سيستم عامل آندرويد خواهد گذاشت ولي به توليد گوشي‌هاي مبتني بر سيمبين و ويندوز فون سري 7 نيز اهتمام خواهد ورزيد. هرچند که اين بار هم به نظر مي‌رسد که سوني اريکسون قدري کند تر از رقبا حرکت مي‌کند و در صورتي که نتواند سرعت خود را افزايش دهد با خطر حذف از جمع پنج توليدکننده برتر تلفن‌هاي همراه جهان مواجه خواهد شد.
بازار تلفن‌هاي همراه هوشمند
هرچند به نظر مي رسد با پيشرفت تکنولوژي و بکارگيري قابليت‌هايي چون اتصال به اينترنت بي‌سيم، صفحات کليد QWERTY و ... در تعداد بيشتري از گوشي و نيز کاهش قيمت بي‌سابقه آنها، لزوم بازنگري در تعريف گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند وجود دارد ولي در هر حال با تعاريف فعلي بايد گفت فروش گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند با اقبال چشمگيري روبرو بوده است. فروش گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند با 7/56 درصد افزايش به نسبت دوره مشابه در سال گذشته به 7/54 ميليون دستگاه رسيد که اين رقم 8/18 درصد کل گوشي‌هاي به فروش رسيده در اين دوره را شامل مي‌شود.
رشد فروش گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند زماني نمود بهتري مي‌يابد که بدانيم فروش در اين دوره به نسبت سه ماهه چهارم سال گذشته که فصل خريد بوده است با 38 درصد رشد مواجه بوده است. با توجه به اينکه در سال جاري اغلب سيستم‌هاي عامل گوشي‌هاي تلفن همراه مانند سيمبين، آندرويد، بلک‌بري و ويندوز فون بروزرساني مي‌شوند، پيش‌بيني مي‌شود اين رشد در سال آتي ميلادي هم تداوم يابد. عملکرد شرکت‌هاي اصلي توليدکننده تلفن‌هاي هوشمند در اين دوره به شرح زير بود:
1 - نوکيا: سهم بازار نوکيا در اين دوره به نسبت مدت زمان مشابه در سال گذشته بدون تغيير باقي ماند. اين شرکت با به فروش رساندن 5/21 ميليون دستگاه گوشي تلفن همراه هوشمند توانست سهم بازار 3/39 درصدي خود را حفظ کند. اين شرکت در اين دوره با معرفي گوشي‌هاي C3, C5 و E5 که گوشي‌هاي هوشمند با قيمت مناسب محسوب مي‌شوند، قصد دارد اعتبار قبلي خود را به دست آورد. نوکيا همچنين به موفقيت گوشي N8 خود که مبتني بر سيستم عامل سيمبين نسخه 3 بوده و نيز يک گوشي در رده موبايل کامپيوترها که مبتني بر سيستم عامل ميگو خواهد بود و تا پايان سال جاري به بازار معرفي مي‌شود، خوشبين است.
2- RIM: همانگونه که پيشتر نيز گفتيم RIM موفق‌ترين توليدکننده انحصاري گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند بوده است. اين شرکت توانست در اين دوره با به فروش رساندن 6/10 ميليون دستگاه گوشي تلفن همراه هوشمند سهم بازار خود را به 4/19 درصد برساند. اين شرکت همچنين قصد دارد تا پايان سال جاري ميلادي نسخه 6 سيستم عامل بلک‌بري را به بازار عرضه کند.
3- اپل اپل با بيش از دو برابر رشد در فروش تلفن همراه هوشمند معروف خود يعني آيفون يکي از موفق‌ترين شرکت‌ها در اين دوره بوده است. اين شرکت توانست به فروش رساندن 8/8 ميليون دستگاه آيفون سهم بازار خود را با بيش از 5 درصد افزايش به 1/16 درصد برساند. اين شرکت به تازگي سيستم عامل جديد خود را معرفي کرده است و انتظار مي رود اين حرکت به فروش بيشتر گوشي‌هاي اين شرکت منجر شود.
4 - HTC : HTC هم يکي ديگر از شرکت‌هاي موفق اين دوره بود. اين شرکت با توليد گوشي‌هاي هوشمند مبتني بر آندرويد و ويندوز موبايل توانست جايگاه خود را تحکيم بخشد و با رشد 73 درصدي در فروش به نسبت مدت زمان مشابه در سال گذشته فروش خود را به 6/2 ميليون دستگاه و سهم بازار خود را به 8/4 درصد برساند. HTC اميدوار است با عرضه گوشي‌هاي قدرتمند و جديد مانند EVO 4G که نخستين گوشي داراي قابليت اتصال به شبکه‌هاي WiMax مي‌باشد و نيز گوشي HD2 که مبتني بر سيستم عامل ويندوز فون سري 7 است، روند صعودي خود را ادامه دهد.
5 - موتورولا هرچند موتورولا از جمع پنج توليدکننده تلفن همراه جهان خارج شد ولي تمرکز اين شرکت بر توليد تلفن‌هاي همراه هوشمند مبتني بر آندرويد سبب شد بتواند در جمع پنج توليدکننده برتر گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند قرار گرفته و سامسونگ را از رده‌بندي خارج نمايد. موتورولا در اين دوره توانست با نزديک به دوبرابر کردن فروش گوشي‌هاي تلفن همراه هوشمند خود 3/2 ميليون دستگاه گوشي به فروش برساند و با فاصله اندکي از HTC در جايگاه پنجم قرار گيرد. سهم بازار موتورولا در اين دوره با بيش از يک درصد افزايش به 3/2 درصد رسيد.
علاوه بر اين موتورولا توانست در اين دوره 69 ميليون دلار درآمد کسب کند. اين شرکت که به باور تحليلگران قوي‌ترين توليدکننده گوشي‌هاي مبتني بر آندرويد است، با عرضه گوشي‌هايي چون Droid, CLIQ و DEXT توانست رشدي جالب توجه کسب کند. موتورولا قصد دارد تا پايان سال جاري ميلادي بين 12 تا 14 ميليون دستگاه گوشي تلفن همراه مبتني بر سيستم عامل آندرويد در بيست مدل متفاوت به فروش برساند. با اين سياست بايد گفت که اين شرکت رفته رفته به رقيبي جدي در بازار گوشي‌هاي هوشمند بدل مي‌شود.
