وَ أَثْنَى قَوْمٌ بِحَضْرَتِهِ عَلَى رَجُلٍ حَتَّى ذَكَرُوا جَمِيعَ خِصَالِ الْخَيْرِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلّى الله عليه و آله) :
كَيْفَ عَقْلُ الرَّجُلِ ؟ فَقَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ ! نُخْبِرُكَ عَنْهُ بِاجْتِهَادِهِ فِي الْعِبَادَةِ وَ أَصْنَافِ الْخَيْرِ تَسْأَلُنَا عَنْ
عَقْلِهِ؟ فَقَالَ (صلّى الله عليه و آله):
«إِنَّ الْأَحْمَقَ يُصِيبُ بِحُمْقِهِ أَعْظَمَ مِنْ فُجُورِ الْفَاجِرِ وَ إِنَّمَا يَرْتَفِعُ الْعِبَادُ غَداً فِي الدَّرَجَاتِ وَ
يَنَالُونَ الزُّلْفَى مِنْ رَبِّهِمْ عَلَى قَدْرِ عُقُولِهِمْ.»
عده اى در محضر پيامبر از مردى تعريف و تمجيد كردند تا آنجا كه تمام صفات نيك را [برای او] برشمردند،
پيامبر (صلّى اللَّه عليه و آله) فرمودند: عقل اين مرد در چه پايه اى است؟ در پاسخ گفتند: اى پيامبر خدا!
ما از كوشش او در عبادت و كارهاى نيك او گزارش می‌دهیم و شما درباره عقل او از ما پرسش می‌کنید؟!
پيامبر (صلّى اللَّه عليه و آله) فرمودند:
«شخص احمق به خاطر كم عقلى اش بيشتر ضربه مى خورد تا شخص فاجر به خاطر فسق
و فجورش! و همانا مردم در فرداى قيامت به اندازه خردشان به درجات برآيند و به پروردگارشان
تقرّب يابند.»
[تحف العقول، باب ما روي عن النبي (صلی الله علیه و آله) - و روي عنه في قصار هذه المعاني]
