طبق بررسی مجله اینترنتی تینامگ در سال‌های اخیر، هوش مصنوعی (AI) پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه‌های مختلف داشته است. یکی از این پیشرفت‌ها در زمینه خلق تصاویر از طریق مدل مولد هوش مصنوعی است. دال-ای ( DALL-E)، یکی از این مدل‌ها است که توسط OpenAI توسعه یافته است. این مدل قادر است تنها با دریافت توضیحات متنی، تصاویری جدید و منحصر به فرد ایجاد کند. قدرت DALL-E در ترکیب خلاقیت و قابلیت‌های هوش مصنوعی برای خلق تصاویری است که تا پیش از این، تصور می‌شد تنها انسان‌ها قادر به انجام آن هستند.
تاریخچه هوش مصنوعی دال-ای
DALL-E نخستین بار در سال ۲۰۲۱ توسط OpenAI معرفی شد. نام آن الهام گرفته از نام نقاش معروف اسپانیایی، سالوادور دالی، و شخصیت کارتونی WALL·E است. این مدل بر اساس معماری ترنسفورمر (Transformer) که در مدل‌های پردازش زبان طبیعی همچون GPT استفاده می‌شود، طراحی شده است. DALL-E نشان داد که مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند با استفاده از توصیف‌های متنی ساده، تصاویری پیچیده و خلاقانه خلق کنند.
نحوه عملکرد هوش مصنوعی دال-ای
این پلتفرم، یک مدل مولد است که از ترکیب متون و تصاویر برای آموزش استفاده می‌کند. این مدل با گرفتن یک توضیح متنی به عنوان ورودی، تصویری مرتبط با آن متن ایجاد می‌کند. برای مثال، اگر متنی به مدل داده شود که شامل "یک روباه با عینک مطالعه"، DALL-E قادر است تصویری از روباهی که عینک مطالعه به چشم دارد خلق کند.
عملکرد دال-ای به شکلی است که ابتدا ورودی متنی را به صورت رشته‌های قابل فهم برای مدل پردازش می‌کند. سپس از ساختار داده‌ای خود برای ترجمه این متن به ویژگی‌های تصویری استفاده می‌کند. این فرایند نیازمند حجم بزرگی از داده‌های آموزشی شامل متون و تصاویر است که مدل بتواند ارتباطات میان کلمات و ویژگی‌های بصری را بیاموزد. به عنوان مثال من از دال-ای خواستم تا "تصویر چارلی چاپلین که برروی موتور سیکلت یاماها نشسته" را ایجاد کند و خروجی مطابق تصویر زیر بود:
معماری هوش مصنوعی DALL-E
دال-ای از معماری ترنسفورمر یادگیری عمیق بهره می‌برد. ترنسفورمر یکی از پیشرفته‌ترین معماری‌ها برای مدل‌های هوش مصنوعی است که اولین بار توسط محققان گوگل معرفی شد. این معماری در ابتدا برای پردازش زبان طبیعی توسعه داده شد اما با پیشرفت‌ها در این زمینه، قابلیت‌های آن به حوزه‌های دیگری همچون تولید تصویر و ویدئو نیز گسترش یافت.
در DALL-E از کد گزار - رمزگشا (Encoder-Decoder) برای پردازش متون و سپس تولید تصویر استفاده می‌شود. بخش کدکننده ورودی متنی را به توالی‌ای از ویژگی‌ها ترجمه می‌کند و بخش رمزگشا این ویژگی‌ها را به صورت پیکسل‌های تصویر بازتولید می‌کند. برای دستیابی به این توانایی، مدل نیازمند دسترسی به داده‌های متنوع از هزاران متن و تصویر مرتبط است.
تفاوت هوش مصنوعی DALL-E با مدل‌های دیگر
یکی از تفاوت‌های عمده این فناوری هوش مصنوعی با مدل‌های دیگر این است که DALL-E تنها به توضیحات متنی نیاز دارد تا تصویر را تولید کند. در حالی که مدل‌های پیشین بیشتر بر اساس تصاویری از پیش موجود برای تغییر یا بازسازی آن‌ها عمل می‌کردند، DALL-E توانایی تولید تصاویری جدید از ابتدا را دارد.
در مقایسه با مدل‌های مشابه، هر کدام از این مدل‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. Stable Diffusion که توسط Stability AI توسعه یافته است، قابلیت اجرای آفلاین دارد و به کاربر اجازه می‌دهد تصاویر را بر اساس الگوریتم‌های رمزگذاری و بازسازی تولید کند. DALL-E بیشتر به‌صورت آنلاین در دسترس است و معمولاً تصاویری با خلاقیت و جزئیات بالا ارائه می‌دهد.
Midjourney نیز به عنوان یک رقیب دیگر، بیشتر در محیط هنری و خلاقانه فعالیت می‌کند و کاربران آن از طریق Discord به تولید تصاویر می‌پردازند. این مدل به خاطر تولید تصاویر هنری و خاص شناخته می‌شود. از نظر استایل و خلاقیت، Midjourney توانایی‌های بالایی دارد، اما DALL-E در ترکیب مفاهیم پیچیده و انتزاعی برتری نشان می‌دهد.
Artbreeder هم یک مدل جالب دیگر است که به جای تولید تصاویر جدید، از ترکیب و ویرایش تصاویر موجود استفاده می‌کند. برخلاف DALL-E که قادر به تولید تصاویر جدید و خلاقانه است، Artbreeder بر پایه تکامل و تغییر تصاویر موجود کار می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد که از طریق اصلاح و ویرایش تصاویر به نتایج دلخواه برسند.
در نهایت، DALL-E به دلیل توانایی ایجاد تصاویر منحصر به فرد از توصیف‌های متنی و ارائه خلاقیت بیشتر، در میان هم‌رده‌های خود برتری دارد، در حالی که مدل‌هایی مانند Stable Diffusion و Midjourney نیز با ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود در شرایط مختلف مفید هستند.
کاربردهای هوش مصنوعی دال-ای
طراحی خلاقانه: یکی از مهم‌ترین کاربردهای DALL-E در زمینه‌های طراحی است. طراحان می‌توانند از این ابزار برای ایجاد تصاویر الهام بخش یا نمونه‌هایی برای پروژه‌های خود استفاده کنند. برای مثال، یک طراح می‌تواند با ارائه توضیحاتی درباره یک محصول جدید، نمونه‌ای اولیه از آن محصول را در قالب تصویر مشاهده کند.
تبلیغات و بازاریابی: شرکت‌های تبلیغاتی نیز می‌توانند از DALL-E برای خلق تصاویر خلاقانه و منحصر به فرد در تبلیغات خود بهره‌گیرند. از آنجا که این مدل قادر به تولید تصاویر بسیار خلاقانه و منحصر به فرد است، می‌تواند نقش مهمی در خلق کمپین‌های تبلیغاتی نوآورانه داشته باشد.
کمک به هنرمندان: هنرمندان دیجیتال می‌توانند از DALL-E به عنوان یک ابزار کمک‌کننده برای تولید ایده‌ها و تصاویر اولیه استفاده کنند. این مدل می‌تواند در فرآیند ایده‌پردازی به هنرمندان کمک کند و سرعت طراحی آن‌ها را افزایش دهد.
بازیهای ویدیویی و فیلم‌ها: یکی دیگر از کاربردهای مهم DALL-E در صنعت بازی‌سازی و فیلم‌سازی است. با استفاده از این مدل، تولیدکنندگان محتوا می‌توانند محیط‌ها، کاراکترها و اشیاء جدید و خلاقانه‌ای برای بازی‌ها و فیلم‌های خود طراحی کنند.
چالش‌ها و محدودیت‌ها
هرچند که دال-ای توانایی‌های فراوانی دارد، اما این مدل همچنان با چالش‌هایی روبرو است. یکی از این چالش‌ها تنوع و کیفیت داده‌های آموزشی است. کیفیت تصاویر تولید شده مستقیماً به کیفیت داده‌های آموزشی وابسته است و اگر داده‌های آموزشی ناکافی یا ناکامل باشند، ممکن است تصاویر تولید شده نیز از کیفیت مناسبی برخوردار نباشند.
علاوه بر این، مدل‌های مولد همچون DALL-E ممکن است تصاویر نادرستی از مفاهیم پیچیده یا غیرقابل تفسیر تولید کنند. برای مثال، مدل ممکن است نتواند به درستی تصاویر مرتبط با مفاهیم فلسفی یا انتزاعی را تولید کند.
چگونه از هوش مصنوعی دال-ای (DALL-E) استفاده کنیم؟
برای استفاده از هوش مصنوعی دال-ای در ChatGPT، می‌توانید به سادگی یک توضیح یا توصیف متنی از تصویری که در ذهن دارید ارائه دهید. این سیستم با تحلیل توضیحات شما، تصویری منطبق با آن تولید می‌کند. به عنوان مثال، اگر صحنه‌ای خاص، شخصیت‌هایی با ویژگی‌های مشخص، یا هر نوع تصویری را تصور کرده‌اید، کافی است آن را با جزئیات لازم توصیف کنید. هرچه توصیف دقیق‌تر و جامع‌تر باشد، نتیجه نهایی به تصویر ذهنی شما نزدیک‌تر خواهد بود. ChatGPT سپس از DALL-E استفاده می‌کند تا بر اساس توضیحات شما، تصویر پیشنهادی را ایجاد کند و به شما نمایش دهد.
حرف آخر – آیا هوش مصنوعی دال ای ارزش استفاده دارد؟
دال-ای یک ابزار بسیار قدرتمند و خلاقانه در دنیای هوش مصنوعی است که نشان‌دهنده آینده‌ای است که در آن هوش مصنوعی قادر به تولید محتوای بصری از طریق متن خواهد بود. این مدل، اگرچه همچنان در حال تکامل است، اما در حال حاضر نیز در حوزه‌های مختلف از طراحی گرفته تا هنر و تبلیغات، کاربردهای فراوانی دارد. با پیشرفت‌های بیشتر در این زمینه، DALL-E و مدل‌های مشابه آن می‌توانند دنیای تولید محتوا را به کلی متحول کنند.