الزام در پرداخت قبوض به صورت غيرحضوري و دريافت كارمزد از مشترك به دليل پرداخت‌هاي حضوري مي‌تواند مردم را به انجام امور روزانه از راه‌هاي الكترونيكي مجبور كند اما به عقيده خسرو سلجوقي - كارشناس فن‌آوري اطلاعات - تجربه ثابت كرد تنها تشويق راهگشاي برخي مسائل نيست زيرا در مواردي كه فرهنگ استفاده مبني بر پرداخت‌هاي حضوري در خريد يا امور بانكي است اجبار در كنار تشويق مي‌تواند راهگشا باشد.
وي با تاكيد بر اينكه با زيرساخت‌هاي موجود هم مي‌توان فن‌آوري اطلاعات را بين عموم مردم توسعه داد، افزود: در اين باره دولت نقش اصلي را ايفا مي‌كند زيرا مي‌تواند با اخذ سياست‌هاي كلان اين حوزه و اعلام آن به طور همگاني مردم را از سرويس‌هايي كه ارائه مي‌شود آگاه و آن‌ها را براي استفاده تشويق كند.
به گفته او قوانين موجود در حوزه IT كافي است و مي‌تواند مشكلاتي كه پيش مي‌آيد را پوشش دهد اما عاملي كه نيازمند آن هستيم، همت مسوولان كشور براي ورود به حوزه گسترش طرح‌هاي IT است كه تاكنون شعارهاي زيادي در اين باره داده شده و اكنون وقت عمل كردن است.
*اجبار آموزش كاربري رايانه
شايد تشويق مردم را به طور اختياري به سمت استفاده از فن‌آوري اطلاعات سوق دهد اما آموزش كاربري رايانه در حوزه آموزشي هم بايد براي كساني كه در سن يادگيري هستند، اجباري شود و اين مي‌تواند از سنين پايين در دبستان‌ها آغاز شود.
محمد عشقي ـ استاد دانشگاه - در اين باره معتقد است: توسعه فن‌آوري اطلاعات و نفوذ هرچه بيش‌تر آن در بين عموم مردم در دو بخش دولتي و مردمي قابل بررسي است.
به گفته او براي آگاهي مردم از فوايد استفاده از فن‌آوري اطلاعات براي انجام امور بايد اطلاع‌رساني صورت بگيرد كه اين امر در حال حاضر كم است. البته تشويق مردم با ارائه راهكارهاي تشويقي در روش‌ها‌ي مختلف آگاهي‌رساني مي‌تواند ميزان تاثير‌پذيري آنان براي بهره‌گيري از خدمات الكترونيكي IT محور را افزايش دهد.
عشقي تصريح كرد: دولت بايد براي رسيدن به آموزش كاربري رايانه در سطح كور و نه فقط شهري بزرگ در ايجاد زيرساخت‌هاي لازم نقش داشته باشد اما در حال حاضر حتي در برخي از نقاط تهران به‌عنوان پايتخت دسترسي به اينترنت پرسرعت وجود ندارد، دولت بايد با ايجاد زيرساخت و مبارزه با نبود اطلاعات در حوزه IT به نفوذ فن‌آوري اطلاعات در بين تمامي اقشار جامعه كمك كند.
به عقيده برخي كارشناسان مهم‌ترين عاملي كه جهان را به سمت استفاده از فن‌آوري اطلاعات مي‌برد، احتياج به آن است؛ با استفاده از فن‌آوري اطلاعات مي‌توان در موارد بسيار صرفه‌جويي و حتي ارزآوري كرد اما با توجه به اين كه ايران از منابع غني نفت برخوردار است و اقتصاد كشور بر پايه درآمدهاي نفتي استوار است نياز به فن‌آوري اطلاعات احساس نمي‌شود.
اما در شرايطي كه مي‌توان با استفاده از فن‌آوري اطلاعات كارها را در زمان كمتر و با هزينه‌اي بسيار نازل‌تر به انجام رساند به نظر مي‌رسد در كشور ما براي انجام امور به صورت الكترونيكي، به جاي حضور در ادارات و شركت‌هاي مختلف كه منجر به هزينه‌هايي در حوزه سوخت مي‌شود، ارزش بسياري قائل نيستند.
مشاهده مي‌شود كه موارد متفاوتي چون انرژي، نان و شير و غيره يارانه دريافت مي‌كنند اما اين امكان براي فن‌آوري اطلاعات وجود ندارد و به گفته كارشناسان شايد چون احساس نيازي به وجود نيامده و ديده نشده، اين كمك مالي از سوي دولت نيز به اين حوزه تخصيص نيافته است.
اما به نظر مي‌رسد دولت مي‌تواند اين كمك مالي را به صورت ايجاد كلاس‌هاي آموزشي به اين حوزه تزريق كند كه لازمه آن سياست‌گذاري كلان و استراتژي در سطح كشور است. نياز به جنبشي مثل نهضت سوادآموزي كه در سراسر كشور تا ريشه‌كني بي‌سوادي ادامه دارد، در حوزه فن‌آوري اطلاعات براي فراگير كردن بهره‌مندي از اين فن‌آوري كاملا احساس مي‌شود.
*سرعت كاربري IT كشور كند است؟
سرعت كاربري اينترنت و IT حداقل در تهران سريع است زيرا بسياري از سرويس‌هاي عمومي امكان ارائه از كانال‌هاي اينترنتي دارد؛ البته اين به معناي كيفيت مطلوب نيست زيرا رسيدن به اين مهم به بسترهاي مناسب و حتي قوانين و مقررات مطابق با پيشرفت تكنولوژي نياز دارد.
اسلام ناظمي ـ استاد دانشگاه ـ معتقد است: آموزش در سطح همگاني را يكي از راهكارهاي افزايش ضريب نفوذ فن‌آوري اطلاعات در بين مردم است. آموزش فن‌آوري اطلاعات در سطح عموم بايد از سطح كودكان شروع شود. طبق استانداردهاي بين‌المللي براي كودكان هشت تا 12 سال آموزش تحت عنوان E – kids تعريف شده تا از اين سن با كاربري رايانه آشنا شوند.
وي با بيان اين كه سازمان نظام صنفي رايانه‌يي كشور برنامه‌اي مشابه براي كودكان را براي اجرا مصوب كرده است، افزود: تمركز توسعه نفوذ فن‌آوري اطلاعات بين آحاد مردم را بايد از كودكان كه كاربران آينده درسطوح عمومي و تخصصي هستند آغاز كرد و پيش‌بيني آموزش به اين گروه در سنين بالاتر مي‌تواند از ديگر برنامه‌هاي اين حوزه باشد.
اين كارشناس معتقد است: در مرحله بعد بايد مردم عامه كه خدمات شهري به منظور ارائه به آنان تهيه مي‌شود نيز آموزش ببينند. ثابت شده است كه بدون آموزش‌هاي اوليه برخي از شهروندان توان استفاده از خدمات الكترونيكي را ندارند البته اگر آموزش به كودكان به درستي و براي عموم صورت بگيرد آموزش كودكان به والدين ارزانترين و در دسترس‌ترين نوع آموزش به بزرگسالاني است كه بايد قبوض را به صورت الكترونيكي پرداخت كنند.
وي خاطر نشان كرد: دولت با تمام محدوديت‌هايي كه داشته و دارد تمام تلاش خود را كرده تا سرويس‌هاي مورد نياز را ارائه دهد اما اين حد مطلوب نيست زيرا هنوز در برخي از مناطق تهران امكان ارائه سرويس ADSL -اينترنت پرسرعت - وجود ندارد.
*راه‌هاي كاربردي شدن IT در ميان مردم
آحاد مردم براي دريافت سرويس و استفاده از IT به كيفيت درخور توجه اهميت خاص مي‌دهند و براي كاربران تفاوتي نمي‌كند سرويس را يك دستگاه دولتي و يا يك بنگاه اقتصادي بخش خصوصي ارائه مي‌كند بلكه برقراري ارتباط و رفع سريع نياز از راه‌هاي الكترونيكي با قيمت مناسب در شرايطي كه اطمينان استفاده از اين روش تضمين شده باشد از اهميت بالايي برايشان برخوردار است.
پرويز رحمتي - رييس سازمان نظام صنفي رايانه‌يي استان تهران - ادامه داد: براي نفوذ IT در بين طيف‌هاي مختلف مردم نيازمند فرهنگ‌سازي از طريق رسانه‌هاي صوتي و تصويري و نوشتاري هستيم. اين رسانه‌ها نقش بسيار تعيين‌كننده‌اي در انتقال اخبار و اطلاعات و ايجاد فضاي مساعد براي توسعه بازار IT دارند.
اما بعد از فرهنگ‌سازي و آشنايي مردم با IT اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا نرخ و تعرفه به كارگيري اين خدمات براي كاربران معقول و به‌صرفه است؟ و بايد هزينه‌هاي مربوط به‌كارگيري IT را براي خانوارها به گونه‌اي تعريف و پياده‌سازي كنيم تا امكان اينكه در سبد طيف گسترده‌اي از خانوارهاي ايراني قرار بگيرد فراهم شود. بنابراين بعد از فرهنگ‌سازي و تعيين قيمت مناسب خدمات، مردم به دنبال كيفيت هستند و اگر سرويسي با كيفيت پايين ارائه شود به طور قطع مورد اقبال قرار نمي‌گيرد.