امروزه وقتي صحبت از فناوري اطلاعات و دغدغه هاي امنيتي اين حوزه به ميان مي آيد، يكي از مهم ترين مباحث طرح شده مفهومي به نام هك است.
هك يا Hack در دنياي فناوري از چند معني مختلف برخوردار است كه البته اين معاني با يكديگر در ارتباط هستند. رفع سريع و هوشمندانه يك مشكل در يك برنامه رايانه اي يا به طور كلي برطرف ساختن سريع يك نقص رايانه اي از جمله تعاريف و معاني كمتر شنيده شده هك است.
اما معناي مشهورتر اين اصطلاح ايجاد تغيير و تحول در يك برنامه يا يك وسيله به گونه اي است كه افراد بتوانند به امكانات و قابليت هايي كه به طور عادي در دسترسشان نيست، دسترسي پيدا كنند.
به عنوان مثال برخي هكرها با سرقت اطلاعات شخصي كاربران سرويس هاي بانكداري آنلاين موفق به انتقال مخفيانه وجه نقد از حسابي به حساب ديگر مي شوند.
از اين روش در فضاي مجازي براي دسترسي مخفيانه به رايانه هاي شخصي و سرقت اطلاعات آنها و حتي سوءاستفاده از دستگاه هاي تحت نفوذ براي حمله به ديگر رايانه ها استفاده مي شود.
بايد توجه داشت كه گستره استفاده از واژه هك منحصر به دنياي كامپيوتر نمي‌باشد و توسط افراد با تخصص‌هاي گوناگون در زمينه‌هايي از قبيل موسيقي و نقاشي نيز به كار مي‌رود كه به معني دگرگوني‌هاي هوشمندانه و خلاقانه فرد در آن زمينه مي‌باشد.
سرمنشا خلق اين واژه
خلق واژه هك به معناي امروزي مانند بسياري از واژه هاي مدرن دنياي فناوري به دهه 60 ميلادي و دانشگاه مشهور MIT در آمريكا بازمي گردد. در آن زمان اين واژه به معناي راه حلي سريع و خلاقانه براي حل يك مشكل فني و غلبه بر يك مساله بغرنج در دنياي فناوري بود.
واژه هكر نيز در همان زمان ابداع شد و منظور از آن فردي بود كه قادر به يافتن راه حال هاي خلاقانه براي حل يك مشكل رايانه اي و فني باشد. هك در اصل برگرفته از يك واژه آلماني بدين معني است: كسي كه با استفاده از يك تبر مبلمان خانه مي سازد.
منظور از اين واژه به كنايه عدم ظرافت و دقت است.
اين واژه براي اولين بار در اواسط دهه 60 توسط كاركنان مركز رايانه دانشگاه MIT مورد استفاده قرار گرفت. با پيشرفت علوم رايانه و گسترده شدن استفاده از آن هك به عنوان روشي مطرح شد كه اگر چه از نظر فني به درستي عمل كرده و موجب حل مشكلات مي شود، اما ماهيتي زشت و ناپسند دارد و خارج از هنجارهاي پذيرفته شده است.
با آغاز دهه 80 واژه هك كم‌كم معناي امروزي خود را پيدا كرد. در آن زمان تعريف هك كردن بيشتر به معناي كلمه كراكر يا Cracker نزديك شد. كراكر كسي است كه هدفش از نفوذ به سيستم‌هاي رايانه اي، خرابكاري و ايجاد اختلال در آنها است.
البته هنوز هم هك به معاني مثبتي به كار مي رود. متداول ترين معناي مثبت براي اين كلمه افزودن كاركرد يا قابليت هاي جديد و مفيد به يك نرم افزار براي كمك به كاربران آن است.
در دهه 80 اين كلمه توسط علاقمندان به سخت افزارهاي الكترونيك مانند كنسول هاي بازي ويديويي، ماشين حسابها، ابزار موسيقي الكترونيك و برخي مدل هاي اوليه رايانه با همان مفهوم مثبت به كار برده مي شد. آنان تلاش مي كردند تا با ايجاد تغييراتي در اين دستگاه ها امكانات جديدي را به آنها اضافه كنند و نام اين كار خود را هك مي گذاشتند.