مانيتورهاي تاچ اسكرين داراي دو رزولوشن متفاوت با دو مفهوم متمايز هستند. يكي رزولوشن صفحه Display كه كيفيت تصوير را تعيين ميكند (مثلا" 1024x1280) كه همان رزولوشن معمولي است كه در هر نوع مانيتوري، مطرح ميباشد و دومي، رزولوشن تاچ اسكرين كه تعيين كننده دقت صفحه لمسي است و معمولا" 4096x4096 است. سطح فعال اكثر تاچ اسكرينها با تماس انگشت، دستكش و قلم يا (stylus) فعال ميشوند. در ادامه مهمترين اين فناوريهاي تشخيص تماس با مانيتور را به صورت مختصر معرفي ميكنيم.
با مانيتورهاي لمسي بيشتر آشنا شويم
محمدامين ناهيد-دنياي كامپيوتر و ارتباطات
صفحات لمسي (Touch Screen) به صفحاتي اطلاق ميشود كه بتوان تماس يك شيء و به طور خاص انگشت انسان با آن را با استفاده از خواص شيء از قبيل نيرو، گرما، هدايت الكتريكي، مقاومت اپتيك و ... تشخيص داد. صفحات لمسي كاربردهاي گستردهاي در صنايع مختلف و حتي كاربردهاي عام است. تركيب يك صفحه لمسي شفاف با يك صفحه نمايش ميتواند ابزار بهينهاي براي ارتباط با دستگاههاي مختلف به ما بدهد. صفحات لمسي برحسب خاصيتي از آن كه براي تشخيص تماس مورد استفاده قرار ميدهد، از فناوريهاي مختلفي استفاده ميكنند.
مانيتورهاي تاچ اسكرين داراي دو رزولوشن متفاوت با دو مفهوم متمايز هستند. يكي رزولوشن صفحه Display كه كيفيت تصوير را تعيين ميكند (مثلا" 1024x1280) كه همان رزولوشن معمولي است كه در هر نوع مانيتوري، مطرح ميباشد و دومي، رزولوشن تاچ اسكرين كه تعيين كننده دقت صفحه لمسي است و معمولا" 4096x4096 است. سطح فعال اكثر تاچ اسكرينها با تماس انگشت، دستكش و قلم يا (stylus) فعال ميشوند. در ادامه مهمترين اين فناوريهاي تشخيص تماس با مانيتور را به صورت مختصر معرفي ميكنيم.
مقاومتي
در اين فناوري صفحه لمسي از چند لايه تشكيل شدهاست كه مهمترينشان، دو لايه فلزيست. لايههاي مقاومتي با فاصله كمي از هم جدا شدهاند. وقتي اين صفحه در نقطه خاصي توسط شيئ، لمس شود، صفحات مقاومتي در آن نقطه به يكديگر متصل ميگردند. در اين حالت صفحه به صورت مقاومت عمل كرده و جريان الكتريكي صفحه تغيير ميكند كه توسط يك كنترلر، پردازش ميشود. تغيير جريان به اين نحو است كه برحسب تعداد سيمهاي استفاده شده و مكان اتصال، مقاومت بين صفحات متفاوت خواهد بود. خروجي تخته لمسي معمولاً چهار تا هشتسيمهاست و مكان لايههاي مقاومتي برحسب تعداد خروجي مورد استفاده متفاوت خواهد بود.
در حالت چهارسيمه، شيء ميتواند در چپ، راست، بالا و پايين قرار گيرد. در حالت پنج سيمه، نقطههاي قابل تشخيص شامل پنج گوشه و نقطه وسط خواهد بود. صفحات لمسي مقاومتي معمولاً قيمت مناسبي دارند ولي داراي قدرت تفكيك 75 درصد هستند (كه با اضافه كردن فيلمهاي پلاستيكي و شيشهاي تا 85درصد قابل افزايش است) و در مقابل اشياء تيز مقاومت كمي دارند و صدمه ميبينند. در مقابل اينگونه صفحات از عوامل بيروني مانند، آب و گرد و خاك تأثير نميپذيرند و امروزه بيشترين استفاده را دارند.
موج آكوستيك سطح (SAW)
اين فناوري از امواج فراصوتي كه از تخته لمسي عبور ميكنند، استفاده ميكند. وقتي صفحه لمس ميشود، مقداري از اين امواج جذب ميشوند. اين تغيير در امواج فراصوتي مكان لمس را مشخص ميكند و براي پردازش به كنترلر فرستاده ميشود. اينگونه صفحات ممكن است بر اثر عوامل بيروني صدمه ببينند. آلوده شدن سطح آن نيز ميتواند بر عملكرد صفحه لمسي اثر گذارد.
خازني
صفحه لمسي خازني، صفحهايست كه با موادي همچون اكسيد نازك اينديم پوشانده شده است كه جريان ثابتي را از حسگر عبور ميدهد. بنابراين حسگر باعث ميدان دقيقاً كنترل شدهاي از الكترونهاي ذخيره شده در هر دو محور افقي و عمودي ميشود كه داراي ظرفيت خازني خواهد بود. وقتي ميدان خازني نرمال حسگر (در حالت پايه) توسط ميدان خازني ديگري (مثلاً انگشت انسان) تغيير كند، مدارات الكترونيكي كه در گوشههاي صفحه قرار دارند، برآيند تغييرات موج سينوسي ميدان مرجع را اندازهگيري ميكند و اين اطلاعات را براي محاسبات رياضي به كنترلر ميفرستند. صفحات لمسي خازني، ميتوانند توسط انگشت بدون پوشش يا با ابزاري رسانا كه با دست گرفته شده باشد، لمس شوند. اينگونه صفحات لمسي از عوامل بيروني تأثير نميپذيرند و قدرت تفكيك بالايي دارند. ولي مدارات آناليز سيگنال آنها قيمت آنها را افزايش ميدهند. جالب است بدانيد كه گوشي آيفون اپل از همين تكنولوژي استفاده ميكند.
فروسرخ
اين صفحات از يكي از دو روش كاملاً متفاوت استفاده ميكنند. در يكي از اين روشها تغييرات دمايي سطح صفحه كه توسط عوامل خارجي ايجاد شود را مورد استفاده قرار ميدهد. اين روش گاهي كند بوده و به دستهايي گرم نياز دارند. در روش ديگر آرايهاي از حسگرهاي فروسرخ عمودي و افقي مورد استفاده قرار ميگيرد كه تغييرات در پرتوهاي تنظيمشده نور فروسرخ نزديك سطح صفحه را تشخيص ميدهند. اين صفحات مقاومترين سطح را دارند و در كاربردهاي نظامي كه نياز به صفحه نمايش لمسي دارند مورد استفاده قرار ميگيرند.
كشش سنجي
در پيكربندي سطح اين صفحات، چهار فنر در چهار گوشه آن به كار رفته است كه كششسنجي آنها در تشخيص خميدگي سطح هنگام تماس، استفاده ميشود و ميتوانند در جهت Z هم مورد استفاده واقع شوند. اين صفحات بيشتر به خاطر مقاومتشان در لوازم عمومي بدون پوشش مثل دستگاههاي بليط استفاده ميشوند.
تصويرسازي نوري (پردازش تصوير)
در اين روش، تعداد دو عدد يا بيشتر حسگر تصوير در دور صفحه قرار ميگيرند و نورهاي زمينه فروسرخ (مادون قرمز) در طرف ديگر صفحه در زاويه ديد دوربين قرار ميگيرند. يك تماس به صورت سايه بر روي هر جفت از دوربينها ميافتد كه ميتواند با مثلثي كردن براي يافتن مكان تماس مورد استفاده قرار گيرد.
فناوري پخشكنندگي سيگنال
اين فناوري كه به سال 2002باز ميگردد از حسگرهايي براي تشخيص انرژي مكانيكي روي شيشه كه بر اثر تماس به وجود آمده استفاده ميكند. به وسيله الگوريتمهاي پيچيده و تفسير آنها مكان حقيقي تماس تعيين ميشود. اين فناوري از عوامل بيروني و گرد و خاك و نيز خش روي شيشه تأثير نميپذيرد و به دليل اينكه به المانهاي ديگري روي شيشه نياز نيست داراي شفافيت خوبي نيز خواهد بود. همچنين از هر شياي مانند انگشتان يا قلمها ميتوان براي تماس استفاده كرد.
تشخيص پالس صوتي
اين فناوري از بيش از دو مبدل پيزوالكتريك استفاده ميكند كه در مكانهاي مختلف صفحه قرار گرفتهاند تا انرژي لرزش (تماس) را به سيگنال الكتريكي تبديل كنند. اين سيگنال به يك پرونده صوتي تبديل ميشود و سپس با پروفايلهاي صوتي از پيش تهيه شده براي هر نقطه از صفحه مقايسه ميشود. اين سامانه بدون شبكهاي از سيمها روي صفحه كار ميكند. خود صفحه از شيشه خالص است كه خواص اپتيك و دوام شيشه را خواهد داشت. اين سيستم با خش و گرد و خاك مشكلي ندارد و دقت خوبي دارد. و مهمتر از همه اينكه براي فعال شدن به هيچ جزء رسانا نياز ندارد كه مزيت مهمي براي صفحه تصويرهاي بزرگ است.