روانشناسی رنگها در طراحی وب
محمد كرامتي- دنياي كامپيوتر و ارتباطات
آيا تا بحال به اين نكته توجه كرده‌ايد كه رنگ‌بندي در هر چيزي چه تاثيري مي تواند بر روي بيننده داشته باشد؟ يا اينكه هر رنگ چه احساسي را به بيننده القا كرده و يا چه پيامي را به مخاطب مي‌رساند؟ آيا تاكنون به اين مسئله پي برده‌ايد كه رنگها كاملا با احساسات در ارتباطند و با ديدن هر شيء، پيامي كه رنگ آن به ضمير ناخودآگاه ما مي‌رساند، باعث بروز احساسات مختلفي از قبيل شادي، غم، آرامش، هيجان، ترس، امنيت، اطمينان و ... در ما مي‌شود؟ توجه به اين نكته كه در وب‌سايت بايد از چه تركيب رنگي براي جذب مخاطب و ايجاد فضاي موردنظر، استفاده كنيم، بسيار حائز اهميت است. براي درك بيشتر اين مسئله بد نيست به چند مورد از تحقيقات روانشناسان در زمينه تاثير رنگها توجه كنيد:
- رنگها تاثير زيادي روي احساسات بيننده در ۹۰ ثانيه اول ديدن مي‌گذارند.
- اثر رنگ مي‌تواند بيننده را ترغيب به خريد يك جنس از شما كند.
- رنگها رفتار ما را در برابر يك موضوع فقط تشديد نمي‌كنند، بلكه اثر خود را كاملا در رفتار ما نشان مي‌دهند.
- يك رنگ در فرهنگ‌ها و مناطق مختلف تاثير متفاوتي دارد.
- هر رنگ به تنهايي يك پيام مخصوص به چشم بيننده مي‌فرستد.
به قول مك‌لوهان، رسانه همان پيام است. همانطور كه در مديريت نوين، متدي به عنوان بهترين شيوه مديريت در كار وجود ندارد، تركيب و هماهنگي و استقرار يك نظام در رنگ‌بندي صفحات وب نيز، چنين رويكردي دارد. تجربه، دانش و هنر طراح وب است كه سايتي را براي ما جذاب و قابل اطمينان و سايتي ديگر را سرد و غير قابل اطمينان مي‌كند. يكي از اصول بسيار مهم و كليدي در طراحي صفحات وب، توجه به اصل رنگ‌بندي صفحات و استفاده از رنگ‌هاي مكمل و تركيبي مطلوبي است كه كاربران بتوانند بر اساس اصل سهولت و جذابيت صفحه، به مشاهده مطالب آن بپردازند. اين كه چه رنگي متناسب سايت‌هاي وب است، پرسشي است كه كارشناسان وب، پاسخ جامع و كاملي براي آن ارايه نكرده‌اند، متخصصات طراحي وب نيز بيشتر روي زيباسازي وب‌سايت تمركز نموده و كمتر به مسئله روانشناسي رنگها در طراحي سايت، توجه كرده‌اند.
بنابراين يك مدير بر اساس سياست‌هايي كه براي جذب مخاطب و ايجاد فضاي اطمينان در وب‌سايت دنبال مي‌كند، بايد با كمي آگاهي در مورد روانشناسي رنگها و تاثير هر رنگ در مخاطب، خط‌مشي طراح وب را در رنگ‌بندي صفحات مختلف وب‌سايت مشخص كند. در رنگ‌بندي يك صفحه، بايد به اين موضوع توجه شود كه اين رنگ قرار است در چه صفحه‌اي و با چه موضوعي به كار رود. يعني اصل توجه به عملكرد و محوريت سايت، در رنگ‌بندي مطالب مهم است. به عنوان مثال سايت‌هاي دولتي و به طور كل، سايت‌هايي با بازديدكننده بسيار بالا، معمولا از رنگ سفيد براي زمينه صفحات و رنگ آبي براي لينك‌هاي صفحه و رنگ بنفش براي لينك‌هاي مشاهده شده استفاده مي‌كنند.
سايت‌هايي كه بيشتر جنبه شخصي دارند، از رنگ‌هاي مكمل استفاده مي‌كنند. مثلا رنگ سبز پررنگ در كنار سرمه‌اي، جذابيت خاصي به سايت‌هايي با موضوع بازرگاني مي‌دهد و يا در طراحي سايت‌هاي كودكان، از رنگ‌هاي خيلي شاد استفاده مي‌شود. سايتي مانند ياهو كه روزانه ميليون‌ها مخاطب دارد و از صدها بخش متنوع تشكيل شده است، براي هر بخش خود از يك چيدمان و رنگ‌بندي خاصي در طراحي صفحات اكتيو، استفاده كرده است. مثلا بخش كودكان ياهو با بخش بازرگاني آن بسيار متفاوت است. به هر حال توجه به كاركرد رنگها در طراحي صفحات وب از اهميت مهمي برخوردار است. در ادامه نوع تاثير رواني هر رنگ در مخاطبان را از ديد روانشناسان بررسي مي‌كنيم. سفيد
نمايانگر صداقت، پاكيزگي، صميميت، ملايمت و معاصر بودن است. سفيد بهترين رنگ براي بك‌گراندهاي وب است. در تجارت سفيد رنگ خستگي‌گير و انرژي‌بخش است.
سياه
اشاره دارد به ظرافت، قدرت، دليري، شهامت، فريبندگي، شيطان، مهارت. مشكي براي رنگ متن روي يك پس زمينه روشن ايده‌آل است. اين نكته را نيز موردنظر داشته باشيد كه رنگ سياه به عنوان رنگ پس‌زمينه چشم را خسته مي‌كند.
قرمز
نمايانگر توانايي، هيجان، احساسات شديد، سرعت، خطر و تهاجم است. اين رنگ از بيننده توجه به خود را طلب مي‌كند. در تجارت به معني وام و بدهي است. اين رنگ شديدترين رنگ احساس است و ضربان قلب و تنفس را تسريع مي‌كند.
آبي
القاكننده امنيت، اعتماد، مسئوليت‌پذيري، سرما، ايمان، وفاداري، وابستگي و جاه و جلال است. آبي دومين رنگ عوام‌پسند و در تجارت به معناي ضمانت مالي است.
سبز
نشانگر تندرستي، فراواني، حاصل‌خيزي، آزادي، شفا و بهبودي، طبيعت، پيشرفت، حسادت و خونسردي است. اين رنگ در چشم‌ها راحت‌تر از همه رنگها ديده مي‌شود و در تجارت بيانگر مقام و ثروت است.
قهوه‌اي
داراي خاصيت تاثيرگذاري، متانت، توانگري مالي و ياري‌كنندگي است. قهوه‌اي رنگ كره خاكي ماست و در طبيعت بسيار فراوان است.
خاكستري
نشانگر صميميت زياد، اعتبار، نفوذ و عملي بودن است و در تجارت به معناي سنت‌گرايي است. صورتي نمايانگر ملايمت، شيريني، ظرافت و زنانگي، خوب بودن، بي‌ناهي و پرورش كودك است.
بنفش
نشانگر وقار، معنويت، شاهانه بودن، عيش و نعمت، دارايي، اعتبار و نفوذ، سوگواري و مهارت است. بنفش طرفداري از سبك‌هاي هنرمندانه و در تجارت به معناي بزرگ نشان دادن است.
نارنجي
نمايانگر سرزندگي و شوخ طبعي، لذت و خوشگذراني، تعادل گرمايي، تشويق كردن، چالاكي و نيرو، تحمل و بلندهمتي است.
زرد
القاكننده نور خورشيد، گرمي، خوشي، نامردي، ترسويي و حسادت است. زرد باعث افزايش تمركز شده، سوختو‌ساز را زياد مي‌كند و سخت‌ترين رنگ براي چشم‌هاست، در تجارت درخواست از نوع روشنفكرانه است و براي تاكيد نيز خوب است.
طلايي
نشانگر گران بودن و پرستيژ است.
نقره‌اي
نشانگر سرما، علمي بودن و اعتبار و پرستيژ است. با اين توصيفات، هنگامي كه مي‌خواهيد نوع رنگ‌بندي صفحات مختلف وب‌سايت‌تان را مشخص كنيد، ابتدا به فضايي كه مي‌خواهيد در وب‌سايت خود ايجاد كنيد و نوع مخاطباني كه قرار است از وب‌سايت شما بازديد كنند، فكر كنيد و با درنظر گرفتن تاثير رواني هر رنگ و احساسي كه در ضمير ناخودآگاه بيننده ايجاد مي‌كند، خط‌مشي طراح را براي ايجاد فضاي موردنظر، توام با آرامش و اطمينان بازديدكننده وب‌سايت، مشخص كنيد.