اين مقاله
نخستين بخش از مجموعه مقالاتي است كه ده فناوري برتر دهه گذشته را مورد
بررسي قرار مي‌دهد. اين مجموعه در شماره 111 ماهنامه شبكه با عنوان آي‌تي
در دهه گذشته منتشر شده است.
اين مقاله نگاهي دارد به فناوري مجازي‌سازي در دهه گذشته.
يکي از مهم‌ترين فناوري‌هايي که در دهه گذشته در عرصه IT ظهور و بلوغ يافت، فناوري مجازي‌سازي يا ايجاد محيط‌هاي سخت‌افزاري مجازي است که مهم‌ترين ره‌آورد آن کاهش در هزينه‌ها بوده‌است. شايد ارائه محيط سخت‌افزاري مجازي در جايي که هزينه برق و سرمايش زياد به چشم نمي‌آيد يا کارايي پايين سيستم در ساعت‌هاي اوج کاري، مشکل چنداني نباشد و اهميتي نداشته باشد، اما با نگاهي به دو مشکل در بعد سازماني و شخصي خواهيم ديد که مجازي‌سازي چه تحولي را در دنياي IT ايجاد کرده است.
مورد اول را که به کاربردهاي سازماني مربوط مي‌شود در ساده‌‌ترين حالت مي‌توان به صورت سناريوي زير تصور کرد: بسياري از سازمان‌ها، سخت‌افزارها را براي پاسخ‌گويي به حداکثر نياز سيستم‌هاي نرم‌افزاري خود خريداري مي‌کنند. اين به آن معنا است که تنها در ساعات خاصي از طول روز يا حتي ساعات خاصي از ماه، از حداکثر توانايي سرورها استفاده مي‌کنيم و درنهايت به‌طور ميانگين در بيش از نود درصد مواقع، توان پردازشي سرور به هدر رفته و تنها چيزي که عايد ما مي‌شود، گرما و هزينه‌هاي مربوط به تأمين برق و سرمايش سايت است.
کاربرد دوم که شناخته‌شده‌تر، اما کم‌اهميت‌تر است، به استفاده‌هاي آموزشي مجازي‌سازي مربوط مي‌شود که اين مورد را مي‌توان در اين سناريو خلاصه کرد: پياده‌سازي درست بسياري از مفاهيم IT، راه‌اندازي يک وب‌سرور و يک کلاينت در دو محيط جدا از هم، راه‌اندازي محيط کلاستر و کلاستر پايگاه‌داده و همچنين راه‌اندازي روترها و فايروال‌هاي نرم‌افزاري، که هريک از اين کارها براي راه‌اندازي به چندين کامپيوتر نيازدارند؛ اين به آن معنا است که امکان انجام اين گونه آزمايش‌ها و راه‌اندازي آموزشي اين گونه محيط‌ها در محيط‌هاي خانگي و براي افراد معمولي و دانشجويان، امکان‌پذير نيست.
اما صنعت مجازي‌سازي براي اين دو مورد راه‌حل‌هاي مرتبط را ارائه کرده‌است. به‌عنوان مثال، شرکت VMWare با ارائه خانواده محصولات ESX که به‌طورمستقيم روي سخت‌افزار و به صورت يک سيستم‌عامل فوق‌العاده سبک نصب مي‌شود، به شما امکان مي‌دهد تا يک سرور قوي را براي راه‌اندازي چند محيط سخت‌افزاري مجازي مستقل از هم و چند سيستم‌عامل مجازي مجزا از هم تنظيم کنيد. به اين ترتيب، شما مي‌توانيد سرورهاي چندين نرم‌افزار را که ساعت‌هاي اوج کار آن‌ها متفاوت از يکديگر است، روي يک سرور راه‌اندازي کنيد. اين کار به آن معنا است که از هزينه‌هاي مربوط به تهيه سخت‌افزار و انرژي مصرفي و همچنين از هزينه سرمايش که گاهي تا شصت درصد هزينه‌هاي مصرفي سايت‌ها را شامل مي‌شود، مي‌کاهيد بدون آن‌که کمترين کاهشي در کارايي نرم‌افزارهاي سازمان شما مشاهده شود.
کاربران خانگي و دانشجويان نيز مي‌توانند با استفاده از نسخه‌هاي خانگي VMWare نظير نسخه Workstation، چندين سيستم‌عامل را به صورت مجازي و البته با کارايي کمتر راه‌اندازي کرده و محيط لازم را براي پياده‌سازي و تجربه‌کردن انواع فناوري‌ها براي خود فراهم کنند. به اين ترتيب، مشاهده مي‌کنيم که اين فناوري به واسطه کاهش نياز به انرژي و سخت‌افزار، کمک شاياني را براي کاهش هزينه‌ها و حفظ محيط‌زيست مي‌کند، به‌گونه‌اي که نمي‌توان هيچ جايگزيني را براي آن تصور کرد و استفاده عملي از آن به‌حدي رسيده که تعداد بسياري زيادي از سرورهاي عملياتي در سازمان‌هاي بزرگ از جمله بانک‌هاي بين‌المللي، روي محيط‌هاي مجازي پياده‌سازي مي‌شود. همچنين مجازي‌سازي در مسائل مرتبط با آموزش نيز توانسته است هزينه‌هاي راه‌اندازي و شبيه‌سازي پيچيده‌ترين مفاهيم IT را با کمترين هزينه، امکان‌پذير کند که تأثير آن در تعداد افرادي که امکان پياده‌سازي و تجربه‌کردن اين مفاهيم را دارند و تجربه‌هايي که به دست مي‌آورند، مشاهده مي‌شود و خواهد شد.