كسبوكار IT در دهه گذشته (9)
تب وب 2 ، کلاود و نرم‌افزار به‌عنوان سرویس
بررسی
کسب‌وکارهای کامپیوتری دهه اخیر را نمي‌توان بدون بررسی شرکت‌هاي وب 2 و
البته اصطلاح جدیدی با عنوان کلاود کامپیوتینگ یا محاسبات ابری به پایان
برد. اين دو مفهوم تقریباً نیمه دوم دهه اخیر را قبضه کرده و روزی نیست که
خبری جدید درباره آن‌ها شنیده نشود.
درباره
وب 2 و شرکت‌های فعال در آن بسیار مي‌توان نوشت. اما نکته جالب‌توجه اين
است که به استثنای چندین مورد اين شرکت‌ها نوآوری تجاری خاصی را
عرضه‌نکرده‌اند. امروز سایت‌هاي محبوب بسیاری در سراسر دنیا وجود دارند که
میلیون‌ها کاربر را به‌سمت خود جذب مي‌کنند و البته در اين میان شبکه‌هاي
اجتماعی بیشترین نقش را دارند. اما همان‌طور که ذکر شد، با وجود اهمیت چنین
سایت‌هايی و البته محبوبیت آن‌ها، به استثنای چند مورد خاص، بررسی تجاری
کسب‌وکار اين سایت ها نکته خاصی را بیان نمي‌کند.
ابتدا
باید سراغ گوگل برویم. درواقع، اين شرکت نمادی از پیاده‌سازی کامل هر سه
مفهوم وب 2، کلاود و نرم‌افزار به‌عنوان سرویس است. آن‌ها در طول دهه اخیر
با استفاده از فناوری‌هاي روز وب و البته پشتوانه مالی موتور جست‌وجویشان
توانستند به تولید سرویس‌هاي آنلاینی دست بزنند که بيشتر جزء محبوب‌ترین
سرویس‌هاي عرضه شده روی وب قرار گرفته اند. آن‌ها در ابتدا سرویس ايمیل
خود را با نام Gmail ايجاد کردند. سپس سرويس‌هايی مانند Google Maps،
Google Sites، Video Sharing ،Google Earth و Google Scholar شدند که البته
بخشی از اين فناوری‌هاي جدید محصول شرکت‌هاي کوچکی بودند که به‌وسیله گوگل
خریداری شدند. به‌عنوان مثال، مي‌توان به سرویس محبوب به اشتراک‌گذاري
ويديويي گوگل اشاره کرد که در سال 2004 تأسیس شد و یک سال بعد توسط گوگل
خریداری شد. آن‌ها همچنین صاحب یکی از مهم‌ترین شبکه‌هاي اجتماعی دهه اخیر
نیز هستند. در کنار اين موارد محیط‌هاي Software as a Service دیگری مانند
Google Docs و Google Wave را که محیطی قوی برای تعامل و ارتباط میان
کاربران وب است نیز به فهرست گوگل اضافه کنید. اما تمام اين‌ها حول چه
محوری متمرکز مي‌شوند؟
گوگل
توانست در دهه اخیر مفهوم تبلیغات آنلاین را به بهترین شکل وارد کسب‌وکار
IT کرده و با آن چنین چنین غول کامیپوتری‌اي را بنا نهد.
گوگل
محصولات متنوعی دارد. آن‌ها علاوه‌بر موارد ذکر‌شده مرورگر، نرم‌افزار کار
با عکس، پیام‌رسان، سيستم‌عامل و حتی گوشی موبایل نیز تولید مي‌کنند. اما
واقعیت اينجا است که گوگل با یک چیز پولدار شد و با همان است که به
برتری‌اش ادامه مي‌دهد. تبلیغات برگ برنده گوگل است. باید اذعان داشت که در
زمینه تبلیغات آنلاین سازمانی نزدیک به گوگل نیز وجود ندارد. آن‌ها یک دهه
از ساخت محیط تبلیغاتی خوب سود بردند و با اضافه‌کردن محیط‌هايی مانند
سايت به اشتراک‌گذاري ويديو به اين سود نیز ادامه مي‌دهند. درواقع، بسیاری
از خریدهای مهم گوگل در طول نیمه دوم دهه اخیر نیز حول چنین شرکت‌هايی بود.
از جمله مي‌توان به مورد AdMob و DoubleClick اشاره کرد. همچنین ارائه
بستر تبلیغاتی مانند AdSense که مدیریت کامل تبلیغات سایت را برای مشتری در
اختیار گرفته و به ازای هر کلیک یا هر impression از وی پول
دریافت‌مي‌کند، نشان‌دهنده رهبری گوگل در اين بازار است. آن‌ها با تبلیغات
دهه اخیر را با موفقیت به‌پایان بردند. باید دید آيا اين راهبرد برای یک
دوره ده ساله دیگر نیز جواب مي‌دهد یا خیر؟
مایکروسافت
نیز در زمینه وب 2 از خود فعالیت‌هاي مثبتی را نشان داده است. از جمله
مي‌توان به ارائه Windows Live، Hotmail و موتور جست‌وجوی Bing اشاره
کرد.Windows Live پلتفرمي‌است که از تعدادی سرویس و برنامه تولید
مایکروسافت تشکیل شده است. اين بسته عموماً شامل برنامه‌هاي تحت‌وبی است که
از طریق مرورگر قابل دسترسی است، اما در درون خود برنامه‌هاي دسکتاپی
مانند Windows Mail و Movie Maker را نیز دارد. در تکمیل اين بسته
مایکروسافت سایت شبکه اجتماعی و بلاگ نویسی خود را با عنوان Windows Live
Space ارائه مي‌کند. البته، اين سایت در مقایسه با سایت‌های موفق شبکه
اجتماعی تعداد کاربر بسیار کمتری دارد.
خلاقیت
بزرگ دیگر مایکروسافت ارائه موتور جست‌وجوی Bing است.Bing شاید یکی از
محصولات مهم و راهبردي مایکروسافت محسوب شود، زیرا اين شرکت سال‌ها به
دنبال‌ايجاد موتور جست‌وجویی برای رقابت با یاهو بود. با وجود اين، Bing که
براساس فناوری‌هاي سيمانتیک شرکت Powerset بنا شده بود، نتوانست موفقیت
مورد نظر را کسب کند.
در
حال حاضر، اين موتور جست‌وجو سومین موتور شلوغ دنیا محسوب مي‌شود. یعنی
بعد از یاهو با 6/15 درصد و گوگل با 85/35 درصد! سرویس هات‌میل نیز در
سال‌هاي آخر اين دهه احیا شد. با اين حال، شاید کمي برای اين تغییرات دیر
باشد. با وجود افزایش حجم مورد استفاده کاربر در هات‌میل به پنج گیگابایت و
استفاده آن از وب 2 برای تولید سایتی مناسب، خیلی بعید است که کاربران
Gmail و یاهو از Account فعلی خود مهاجرت کنند. ارائه آنلاین آفیس به‌صورت
نرم‌افزار به‌عنوان خدمات و پروژه ناموفق Wallop که قرار بود به یک شبکه
اجتماعی تبدیل شود، از دیگر کارهای مایکروسافت است. مایکروسافت پس از قبول
شکست در توسعه Wallop، تلاش پروژه را روی ايجاد برنامه برای دیگر سایت‌هاي
مشهور شبکه اجتماعی قرار داد.
شبکه‌هاي
اجتماعی موضوع چندان جدیدی نيست. درواقع، ايجاد نخستين شبکه اجتماعی با
عنوان THE WELL به‌سال 1985 برمي‌گردد. پس از آن به‌مدت ده‌سال خبر چنداني
از شبکه‌هاي جدید نبود، اما از سال 1995 و با تأسیس شبکه‌هايی مانند
Classmates و Tripod بازار چنین سایت‌هايی رونق گرفت و از آن زمان تاکنون
تقریباً به‌صورت پیوسته اين محبوبیت افزایش پیدا کرده است. اصولاً ماهیت
چنین شبکه‌هايی برای عموم افراد جذاب است. زیرا باعث مي‌شود تا آن‌ها در یک
محیط مجازی ارتباط با دیگران قرار بگیرند و البته اين محیط مي‌تواند
امکاناتی بسیار فراتر از محیط‌هاي ارتباطی معمول را برای آن‌ها فراهم کند.
سیستم
درآمدزای شبکه‌هاي اجتماعي امروزي درواقع همان شیوه مرسوم شبکه‌هاي
اجتماعی در گذشته است. آن‌ها از چندین روش درآمد کسب مي‌کنند که مهم‌ترین
آن‌ها نمایش تبلیغات‌هدفمند برای کاربران با توجه به اطلاعات پروفایلشان
است. همچنین امکانی برای خرید هديه و دیگر چیزهای مجازی در شبکه‌هاي
اجتماعي وجود دارد که به‌طرز عجیبی درآمد به‌نسبت بالایی را برای شرکت
به‌همراه مي‌آورد. امروزه، يک شبکه اجتماعي یک شرکت خصوصی است باید تصمیم
بگیرد که چه زمانی مي‌خواهد سهامش را عرضه‌عمومي کند.
در
میان شبکه‌هاي اجتماعی، Ning آخرین دستاورد مارک اندرسن کار متفاوتی را
انجام داده است. اين پلتفرم آنلاین به افراد اجازه مي‌دهد تا شبکه اجتماعی
خودشان را ايجاد کنند. سرمایه اولیه ايجاد اين شرکت به‌صورت داخلی و از
طریق اندرسن، بیانچینی دیگر مؤسس Ning و تعدادی از سرمايه‌گذاران شخصی
تأمین شد. البته، بعدها از سرمايه‌گذاران مخاطره‌آمیز نیز استفاده شد. اين
محیط باعث‌مي‌شود تا کاربران بتوانند به‌جای استفاده از شبکه‌هاي اجتماعی
موجود، شبکه مربوط به‌خود را حول یک محور خاص و با طراحی موردنظر خود
بسازند.
چگونگي
درآمدزایی Ning به این ترتيب است که آن‌ها برای کاربر دو گزینه را ارائه
مي‌کنند؛ نخست عضویت رایگان است که باعث مي‌شود تا شما روی آگهی‌هاي به
نمایش درآمده توسط خود Ning کنترلی نداشته باشید؛ گزینه دوم نیز عضویت پولی
است که کنترل آگهی‌ها را به‌خود کاربر مي‌دهد. پشتیبانی نام مارک اندرسن
باعث شد تا Ning بتواند رابطه نزدیکی را با شرکت‌هاي مختلف دیگر برقرار
کند. اين سایت نمونه موفقی از شبکه‌هاي اجتماعی است، اما هنوز جای پیشرفت
بسیار دارد.
با
وجود برتری مطلق سایت‌هاي شبکه‌هاي اجتماعی در دوران وب آن‌ها تنها
بازیگران وب نبودند. ما در اين قسمت به بررسی چند نمونه بارز از سایت‌هاي
موفق دیگر دهه اخیر مي‌پردازیم. سایت Hulu که طی همکاری سه غول رسانه‌اي
NBC، FOX و ABC ايجاد شد، سرویس پخش جرياني (stream) برنامه‌هاي تلویزیونی
و فیلم‌ها را ارائه مي‌دهد. نکته جالب‌توجه اين است که چنین ویديو‌هايی
به‌صورت رایگان در اختیار کاربران قرار مي‌گیرد. البته، تبلیغات متعددی نیز
در میان پخش فیلم برای کاربر ظاهر مي‌شود، که شبکه‌هاي تلویزیونی همه با
اين موضوع مواجه هستند.
خدمت
جالب‌توجه و تبلیغات فراوان اين سه شبکه روی اين سایت، باعث شد تا Hulu
خیلی زود به‌یکی از محبوب‌ترین سایت‌هاي اينترنت تبدیل شود. به نظر مي‌رسد،
در حال حاضر اين سایت در یک دوران گذار به‌سر مي‌برد و سعی در تغییر سیستم
درآمدزایی خود دارد. معاون رئیس News Corporation، دومین اختلاط رسانه‌اي
بزرگ دنیا در اکتبر سال 2009 اشاره کرد که اين شرکت باید با تعریف یک حق
عضویت معنی‌دار، آن را به‌عنوان بخشی از کسب‌وکار خود در‌نظر بگیرد. به این
ترتیب، در آينده نزدیک باید شاهد دریافت پولی ماهيانه بابت استفاده از
خدمات اين سایت باشیم.
مورد
دیگری که مي‌توان به آن اشاره کرد، شرکت Skype است. برنامه‌اي که به
کاربران اجازه برقراری تماس صوتی از طریق اينترنت را مي‌دهد. در اين سیستم،
برقراری تماس با یک کاربر دیگر در درون خود Skype رایگان است، اما برای
برقراری تماس با خط تلفن‌هاي سنتی و گوشی‌هاي موبایل از کاربران پول دریافت
مي‌شود. برنامه شرکت Skype از امکانات اضافه‌اي مانند پیام‌رسانی، انتقال
فایل و ویديو کنفرانس نیز استقبال مي‌کند.
اين
برنامه در ابتدا توسط یک گروه از توسعه‌گران استونیایی نوشته شد و بعدها
توسط دو کارآفرین سوئدی و دانمارکی به شکل تجاری درآمد. اين شرکت در سال
2005 با قیمت 2/6 میلیارد دلار توسط eBay خریداری شد. از آن به‌بعد، بر سر
بحث مالکیت Skype دعوی حقوقی فراوانی درگرفته است. اين مشکلات به‌ويژه پس
از خرید 65 درصد از شرکت توسط گروهی از سرمايه‌گذاران در سال 2009 به اوج
خود رسید. در حال حاضر eBay، مؤسسان و همان گروه سرمایه‌گذار سهامداران
اصلی Skype محسوب مي‌شوند. در حال حاضر، Skype بزرگ‌ترين Voice Career
بین‌المللی جهان محسوب مي‌شود. در سال 2008 به گزارش TeleGeography نزدیک
به هشت‌درصد از تمام مکالمات بین مرزی جهان از طریق Skype صورت‌گرفت.
اين
رقم برای بازار توزیع‌شده مکالمات بین‌المللي خیلی بیشتر از آن چیزی است
که بتوان تصورش را کرد. بازار مکالمات صوتی در دهه آينده نیز همچنان داغ
خواهندماند، اما باید توجه کنیم که ممکن است علاقه کاربران به تماس‌هايی
غیر از تماس‌هاي انجام شده بین دو کامپیوتر روز به روز کاهش پیدا کند. اين
به این معنی است که با افزایش رشد کامپیوترها و اسمارت‌فون‌هايی که
مي‌توانند در موارد بسیاری نقش آن‌ها را ايفاکنند، تماس‌هاي سنتی به آرامي
محو مي‌شوند و اين اتفاقی است که مي‌تواند راهبرد فعلی کسب درآمد Skype
را بی‌اثر کند.
از
سایت‌هاي وب 2 موفق دیگر مي‌توان به Yelp اشاره کرد. Yelp، سایت بناشده
وب 2 که سرویس‌هايی مانند شبکه‌هاي اجتماعی، review کاربر و جست‌وجوی محلی
را ارائه مي‌کند. FriendSter، سایت شبکه اجتماعی که به کاربران اجازه
مي‌دهد تا با افراد دیگر ارتباط برقرارکرده، اين ارتباط‌ها را حفظ‌کنند و
محتوا و رسانه را با دیگران به اشتراک بگذارند. بخش اعظم محبوبیت اين شبکه
اجتماعی در کشورهای خاور دور است.
Last.fm،
سایت محبوب رادیوی اينترنتی برای موسیقی که در سال 2002 در انگلستان تأسیس
شد و در سال 2007 توسط CBS Interactive خریداری شد. اين سایت دارای
سیستمي‌است که با توجه به موسیقی‌هاي گوش داده شده توسط کاربر (توسط رادیوی
اينترنتی، کامپیوتر خانگی یا دستگاه‌های پخش موسیقی) سلیقه او را مشخص
ساخته و موسیقی‌هاي مطابق با آن را برای وی عرضه مي‌کند.
درواقع،
بيشتر سایت‌هاي فعال در زمینه وب 2 که سایت‌هايی اجتماعی محسوب مي‌شوند،
با روشی یکسان درآمد کسب مي‌کنند. اين روش از دو بخش تشکیل شده است :
تبلیغات و عضويت پولی. تبلیغات البته مي‌تواند معانی مختلفی داشته‌باشد. یک
معنی آن به تبلیغات مرسومي اشاره دارد که با پرداخت پول تبلیغ‌دهنده به
شرکت در سایت گنجانده مي‌شود. هنر سایت نیز در اين زمینه است که بتواند
تبلیغات را به‌صورت هدفمند به نمایش در بیاورد.
در
حال حاضر، Skype بزرگ‌ترين Voice Career بین‌المللی جهان محسوب مي‌شود. در
سال 2008 نزدیک به هشت‌درصد از تمام مکالمات بین مرزی جهان از طریق Skype
صورت‌گرفت.
به‌عنوان‌مثال،
نحوه کارکرد شبکه‌هاي اجتماعي محبوب را در‌نظر بگیرید که با آنالیز
داده‌هاي هر کاربر، تبلیغی را که احتمال جذابیت آن برای کاربر بیشتر است،
برای وی به‌نمایش در مي‌آورد. دسته دوم از تبلیغات، تبلیغ کسب‌وکار خود
شرکت است. به‌عنوان‌مثال سایت‌هايی مانند Hulu و IMDB به‌عنوان اهرم‌هايی
تبلیغاتی برای شرکت‌هاي مالک خود محسوب مي‌شوند. Hulu باعث مي‌شود تا
محبوبیت شبکه‌هاي NBC، FOX و ABC افزایش یابد. IMDB نیز پس از معرفی
فیلم‌ها امکان خرید آن‌ها را از‌طریق آمازون فراهم مي‌کند. به‌طورکلی، چنین
تکنیکی استفاده از سایت اجتماعی به‌عنوان بستری برای e-Commerce است. با
اين اوصاف، چه سایتی مي‌تواند بهتر اين روش‌ها را پیاده‌سازی کند و البته
یک نکته مهم دیگر نیز وجود دارد و آن لزوم جذابیت سایت برای کاربر است.
بزرگ‌ترين سرمایه چنین سایت‌هايی نه قیمت سهام شرکت است و نه اعتماد
سرمايه‌گذاران به آن‌ها. مهم‌ترین موضوع کاربران و تعدد و علاقه آن‌ها به
سایت است. زیرا چنین روش‌هايی فقط برای سایت‌هايی با تعداد کاربران زیاد
جواب مي‌دهد. مي‌توان اين موضوع را اين‌گونه خلاصه کرد: خلاقیت اصلی که
سایت‌هاي اجتماعی وب 2 وارد بازار IT کردند، استفاده تجاری از جامعه
کاربران است.
محاسبات‌ابری یکی از داغ‌ترین موضوعات نیمه دوم دهه اخیر بود. اما عده‌اي معتقدند، تمام اين‌ها هیاهو برای هیچ است.
اما
محاسبات‌ابری داستان به‌نسبت متفاوتی دارد. درواقع، ايده محاسبات ابری آن
قدرها هم موضوع جدیدی نيست. شاید بیشتر سروصداهایی که در اطراف اين موضوع
موجود است، حالت تبلیغاتی داشته‌باشد. با وجود اين، روی آوردن تولیدکنندگان
نرم‌افزار به اين مفهوم در نوع خود جالب‌توجه است.
از
مزایای محاسبات ابری بارها صحبت کرده‌ايم. اين مدل با ارائه سرویس به‌جای
نرم‌افزار برای مشتریان به آن‌ها اجازه مي‌دهد تا علاوه‌بر رهایی از
خرج‌هاي عظیم برای راه‌اندازی سیستم کامپیوتری خود، دغدغه نگهداری سیستم را
نیز از بین ببرند. درواقع، اوج محبوبیت اين مدل زمانی آغاز شد که
سیستم‌هاي کامپیوتری مورد نیاز بیش ازپیش گران و پیچیده شدند. در چنین
حالتی، شرکت مشتری علاوه‌بر نیاز به خریداری یک سیستم گران، باید افراد
متخصص زیادی را نیز برای نگهداری و ارتقای احتمالی سیستم استخدام مي‌کرد.
مدل ابری باعث مي‌شود تا مشتری فقط خدمت مورد نیازش را دریافت‌کند و به
مسائل دیگر کاری نداشته باشد. آمازون، مایکروسافت، گوگل، سان و آي‌بي‌ام
از پیشتازان اين مدل محسوب مي‌شوند. درواقع، همین فهرست شرکت‌هاي فعال در
زمینه محاسبات ابری یک نکته ظریف را در رابطه با اين بازار نشان مي‌دهد.
اصولاً شرکت‌هايی که پلتفرم‌هاي محاسبات‌ابری را ارائه مي‌کنند، باید خود
از قدرت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری قوی برخوردار باشند. همچنین آن‌ها باید
سرمايه‌گذاري قابل‌توجهی را برای راه‌اندازی کلاود انجام دهند. اين موضوعات
همگی باعث مي‌شوند تا تنها شرکت‌هاي بزرگ شانس موفقیت در زمینه بازار
محاسبات ابری را داشته باشند. شاید اکنون دلیل اين همه جاروجنجال و البته
منابع‌ايجاد اين جنجال تبلیغاتی مشخص شود.
آمازون،
یکی از نخستين شرکت‌هايی بود که به‌طور قدرتمندانه‌اي وارد بازار محاسبات
ابری شد. اين شرکت که به‌دلیل نوع فعالیتش از مراکزداده بسیار قوی سود
مي‌برد، مانند بسیاری از شبکه‌هاي کامپیوتری دیگر در هر زمان تقریباً از ده
درصد منابعش سود مي‌برد و بقیه را برای اتفاقات خاص کنار مي‌گذاشت. به این
ترتیب، آن‌ها با بخش بزرگي از منابع حاضر در شرکت طرف بودند که تقریباً
همیشه بدون‌استفاده مانده بودند. اين موضوع برای شرکت‌هاي دیگر نیز صدق
مي‌کند.
درنتیجه،
با ايجاد یک سیستم واحد کلاود و با معماری درست مي‌توان کارایی داخلی را
افزایش داد. درواقع، آمازون به شما پیشنهاد مي‌داد که کارهای سنگين و
وابسته به منابع پردازشي خود را به اين شرکت بسپارید و وی با همان
فناوری‌اي که سال‌ها با آن بزرگ‌ترین سایت خرده‌فروشي دنیا را اداره کرده،
مشکل شما را حل مي‌کند. در اواخر دهه، آي‌بي‌ام و گوگل نیز با
سرمايه‌گذاري روی تحقیقات محاسبات‌ابری وارد اين بازار شدند.
به
این ترتیب، چابکی، هزینه، استقلال سرویس از معماری سخت‌افزار و البته
مزایای دیگری مانند کارایی بهتر، تمرکزگرایی و اين حقیقت که شما با اضافه
شدن کاربرانتان فقط کافی است تا به ازای همان مقدار اضافه شده پول بیشتری
پرداخت کنید و به استخدام مهندسان جدید نیازی ندارید، باعث شد تا
محاسبات‌ابری به موضوعی محبوب تبدیل شود. به اين مزایا اطمینان‌پذیری،
امنیت، مقیاس‌پذیری و نگهداری سیستم را نیز اضافه کنيد.
آمازون
علاوه بر سرویس‌هاي محاسبه متعدد، پایگاه‌داده توزیع یافته‌اي را نیز برای
استفاده‌هاي کلاود فراهم مي‌آورد. سرویس‌هاي ارائه‌شده در محیط کلاود توسط
اين شرکت گسترده وسیعی از عملیات مختلف را شامل مي‌شود که از‌جمله آن‌ها
مي‌توان به سرویس‌هاي CDN، سیستم‌پرداخت، خریدوفروش قابل‌برنامه‌ریزی از
خود آمازون و سرویس‌هاي ذخیره‌سازی اشاره کرد. گوگل نیز با پلتفرمي به‌نام
Google App Engine که برای توسعه و هاست‌کردن برنامه‌هاي تحت‌وب روی
مراکزداده گوگل ايجادشده، وارد معرکه محاسبات‌ابری شد. اين پلتفرم در حال
حاضر تنها از جاوا و پایتون پشتیبانی مي‌کند، اما گوگل قول داده که در
آينده‌اي نزدیک آن را تقویت خواهدکرد. مایکروسافت نیز با ارائه Windows
Azure Platform تقریباً کار مشابهی را انجام داده است. اوراکل نیز درباره
کلاود وضعیت جالبی دارد. در حالی که لری الیسون، کلاود را موضوعی جدید
ندانسته و سروصدای آن را فقط یک کار تبلیغاتی مي‌داند، اوراکل علاوه‌بر
ارائه سرویس‌هاي کلاود خود، پس از تصاحب سان صاحب Sun Cloud نیز شده است.
سیستم کلاود سان از سیستم‌هايی مانند سولاریس ده، موتور گرید سان و جاوا
پشتیبانی مي‌کند. درنهایت، نیز باید به آي‌بي‌ام اشاره کرد. راه‌حل اين
شرکت باعنوان IBM Smart Business سیستمي است که از ابزارهای مختلفی مانند
کلاود تحلیلی، ذخیره‌سازی و توسعه‌برنامه برخوردار است. آن‌ها ادعای جالبی
دارند و آن اين که آزمایشگاه‌های کلاود اين شرکت، بزرگ‌ترين شبکه
آزمایشگاه‌های کلاود در جهان است. به‌غیر از اين شرکت‌هاي مشهور، بازار
کلاود شرکت‌هاي دیگری را نیز در خود مي‌بیند که مي‌توان به شرکت امریکایی
Akamai Technologies اشاره کرد. باتمامي اين اوصاف، کلاود منتقدان فراوانی
نيز دارد. شاید دو نمونه از مهم‌ترین آن‌ها لری الیسون و ریچارد استالمن
باشند. درواقع، مسائل مختلفی درباره کلاود مطرح مي‌شوند. از جمله اين‌که
آيا واقعاً کارکردن روی چنین پلتفرمي‌کارایی را افزایش خواهد داد. همچنین
باید توجه‌کرد که با کارکردن روی یک پلتفرم کلاود کنترل بخش IT کسب‌وکار
شما کاملاً در دست شرکت میزبان قرار مي‌گیرد و اين نکته مثبتی نيست. آيا
واقعا آرمان کلاود که ارائه خدمات محاسبه مانند برق مصرفی و به‌صورت سرویس
است، تحقق مي‌یابد. از همه مهم‌تر اين‌که آيا اصولاً تحقق چنین هدفی چیز
خوبی است؟ و البته صدها سؤال دیگر.
پایان
پیش‌بینی
دهه آينده يا کاری بسيار دشوار است یا اين‌که من قادر به انجام آن نیستم.
البته، نمي‌توان انتظار داشت که تغییرات رادیکال چندانی را مشاهده کنيم،
زیرا ساختار امروز شرکت‌هاي موفق به‌نحوی بنا شده که با هر بادی به خود
نلرزند. همچنین سرمایه عظیمي‌که شرکت‌هاي بزرگ در اختیار دارند، دست‌کم تا
چندین سال آن‌ها را کاملاً تضمین خواهد کرد. اما به هر ترتیب مفهوم
سرویس‌هاي کلاود و وب 2 باعث شد تا نسیم جدیدی در دره سیلیکون شروع به وزش
کند. نسیمي‌که مي‌تواند شرکت‌هاي موفقی را به‌دنبال داشته‌باشد. اين
شرکت‌ها مي‌توانند در دهه آينده به یکی از اصلی‌ترین جریان‌هاي کسب‌وکار IT
تبدیل شوند. البته، اين فقط یک حدس است و ممکن است وب 2 آن قدرها هم که
به‌نظر مي‌آید، جا برای کار تجاری جدید نداشته باشد. احتمال دیگر که البته
از نوع قوی آن نیز است، تصاحب اين شرکت‌ها به‌وسیله شرکت‌هاي بزرگ‌تر و
ادامه حیات آن‌ها به‌عنوان یک زیربخش از شرکت بزرگ است. با نگاه به صنایعی
که عمر به‌نسبت قابل‌توجهی از آن‌ها گذشته است مانند صنعت اتومبیل‌سازی و
حتی حوزه‌هاي خاصی در خود صنعت IT مثل تولید سرور مشاهده مي‌کنیم که رسیدن
کسب‌وکار به یک تعادل و عدم ساختار شکنی در طول دهه آينده چندان نیز دور از
انتظار نيست. شاید ده سال دیگر باز هم در همین قسمت تحولات کسب‌وکارهای
کامپیوتری را بررسی کنیم. شاید هم ده سال دیگر کسب‌وکار خود ما دیگر وجود
نداشته باشد و هزاران شاید دیگر. به‌هر ترتيب پول‌هاي نجومي همچنان در اين
صنعت جابه‌جا مي‌شوند و همچنان افرادی از قبل اين پول ها میلیونر و
میلیاردر مي‌شوند. فقط سؤال اينجا است که اين‌بار جریان اين پول‌ها به کدام
سمت سرازیر مي‌شوند. شاید ايالات‌متحده. شاید هم جایی خیلی دورتر.