ضریب نفوذ اینترنت یکی از بنیادی‌ترین
شاخص‌هایی است که نشان می‌دهد یک کشور تا چه حد به اینترنت دسترسی دارد
براین اساس سرشماری کاربران اینترنت یکی از راههای تعیین ضریب نفوذ اینترنت
به شمار می‌رود.
در اغلب آمارگیری‌ها درباره ضریب نفوذ اینترنت در
جهان، از اقدامات می‌دانی کمک گرفته می‌شود؛ به این معنی که تعداد قابل
توجهی از افراد از قشرهای مختلف، درآمدهای متفاوت و غیره به طور مستقیم
مورد پرسش قرار می‌گیرند تا با جمع آوری اطلاعات بتوان ضریب نفوذ اینترنت
را با احتمال دقیق‌تری به دست آورد اما سرشماری کاربران اینترنت و ارائه
آماری دقیق در این زمینه از جمله مواردی است که تا به امروز در کشور ما
مورد توجه جدی و مناسب واقع نشده است.
براین اساس خلاء آماری در
خصوص تعیین تعداد کاربران اینترنت، منجر به استفاده از روش‌های غیرمستقیم
برای برآورد این شاخص شده که ایرادهای خاص خود را به همراه دارد.
این
در حالی است که با توجه به نفوذ روزافزون اینترنت در زندگی مردم این
آمار‌ها می‌تواند با ارائه تصویری مناسب از میزان و حوزه‌های نفوذ اینترنت
در کشور، بستر مناسبی برای سیاستگذاری و برنامه ریزی در این حوزه ایجاد
کند.
کاربر اینترنت در ایران کیست
در حالت کلی کاربر اینترنت به
فردی گفته می‌شود که به شبکه جهانی اینترنت به اموری مانند جستجو، مطالعه،
آموزش، سرگرمی و هر منظور دیگر متصل شود اما استانداردهای بین المللی
متفاوتی برای تعریف کاربران اینترنت وجود دارد که از دو منظر اتصال به
اینترنت و زمان استفاده از آن قابل بررسی است.
براین اساس از نگاه
اتحادیه جهانی ارتباطات که یکی از معتبر‌ترین سازمانهای جهانی در زمینه
اینترنت و فناوری اطلاعات و ارتباطات است کاربر اینترنت به شخصی اطلاق
می‌شود که حداقل ۲ سال سن داشته باشد و در طول ۳۰ روز گذشته حداقل یک بار
به اینترنت متصل شده باشد.
اما کاربر اینترنت از نگاه وزارت
بازرگانی آمریکا به فردی گفته می‌شود که حداقل دارای ۳ سال سن بوده و در
حال حاضر از اینترنت استفاده می‌کند. در همین حال کاربر اینترنت از نگاه
مرکز اطلاعات شبکه اینترنت چین به فردی گفته می‌شود که ۶ سال یا بیشتر
داشته و حداقل ۱ ساعت در هفته از اینترنت استفاده کند.
کاربر
اینترنت از نگاه آژانس ملی توسعه اینترنت کره نیز اشخاص بیشتر از ۳ سالی
هستند که از اینترنت جهانی یا بیسیم حداقل یکبار در یک ماه گذشته استفاده
کرده باشند.
با این وجود پایگاه مرکز آمار اینترنت معتقد است که
تعریف کاربر اینترنت باید تا حد ممکن ساده و کلی باشد تا بتوان آماری که از
مراکز مختلف ارائه نمی‌شوند را راحت‌تر با یکدیگر مقایسه کرد بر این اساس،
پایگاه مذکور، کاربر اینترنت را فردی می‌داند که در حال حاضر توانایی
اتصال به اینترنت را دارا است یعنی باید یک نقطه دسترسی به اینترنت داشته
باشد و دانش اولیه در مورد چگونگی استفاده از تکنولوژی وب را دارا باشد.
این
سازمان اعتقاد دارد به همین سادگی می‌توان تعداد کاربران اینترنت در هر
کشور را تعیین کرد و نیازی نیست که برای مسئله‌ای به این سادگی به دنبال
راهکارهای پیچیده باشیم؛ اما موسسه نیلسون آنلاین تعریف سخت گیرانه‌ای از
یک کاربر فعال اینترنت دارد و آن را فردی می‌داند که در یک ماه گذشته ۴۹
بار در اینترنت حضور یابد، ۱۳۵۰صفحه را بازدید کند، ۴۵ ساعت در ماه در
اینترنت حضور داشته باشد، به ۷۶ دامنه مراجعه کرده باشد و در هربار حضور در
اینترنت به طور متوسط ۳۲ دقیقه زمان اختصاص دهد.
با وجود این
تعاریف می‌توان یک تعریف کلی برای کاربر اینترنت ارائه داد و آن این است که
کاربر اینترنت به کسی گفته می‌شود که در یک سال گذشته به هر نحو و روش و
با هر مدتی به اینترنت وصل شده و از خدمات آن استفاده کرده باشد.
در نتیجه، کاربر اینترنت فردی است که طی ۱۲ ماه گذشته با اتصال به شبکه اینترنت از یکی از خدمات اینترنتی استفاده کرده باشد.
البته
در کشورهای جهان سوم و کشورهای در حال توسعه، مسئله اندکی متفاوت است چرا
که در بسیاری از این کشور‌ها، یک خط ارتباطی اینترنت ممکن است بین تعدادی
کاربر به اشتراک گذاشته شود که این مسئله موجب می‌شود از طریق شمارش تعداد
خطوط ارتباطی اینترنت و یا شمارش تعداد خطوط تلفن موجود نتوان آمار صحیحی
از کاربران اینترنت بدست آورد.
براین اساس با توجه به اینکه در
کشور ما نیز در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود که یک خط ارتباطی اینترنت
بین چندین کاربر به اشتراک گذاشته می‌شود، تخمین نسبتا دقیق کاربران
اینترنت کاری بسیار دشوار خواهد بود.
بیشترین کاربران اینترنتی ایران مشترکان GPRS هستند!
آمارهای
ارائه شده از سوی مرکز مدیریت توسعه ملی اینترنت نشان می‌دهد که تا پایان
سال ۸۹ بالغ بر ۲۴ میلیون و ۵۵۴ هزار و ۳۷۲ نفر در ایران از اینترنت به
روش‌های مختلف استفاده می‌کنند که ۶۶/۳۲ درصد جمعیت کل کشور را شامل
می‌شوند.
باوجودی که چندسالی است علاوه بر اینترنت دایل آپ،
اینترنت ADSL در کشور راه اندازی شده و نیز هم اکنون اینترنت بر بستر
وایمکس بصورت بیسیم نیز قابل ارائه است براساس گزارش متما بیشترین کاربران
اینترنت در کشور مشترکینGPRS هستند که از طریق موبایل به اینترنت وصل
می‌شوند و تعداد آن‌ها ۱۰ میلیون و ۱۲۹ هزار نفر و ۸۶۵ نفر اعلام شده که
بیش از ۴۱ درصد کاربران اینترنت را تشکیل می‌دهند.
این در حالی است
که طبق این آمار ۷ میلیون و ۱۶۷ هزار و ۷۱۳ نفر در کشور از طریق تلفن و با
کارت اینترنتی (دایل آپ) از اینترنت استفاده می‌کنند که ۲۹ درصد کاربران
را تشکیل می‌دهند البته آمار مرکز متما در مورد کاربران دایل آپ تا انتهای
سال ۸۸ محاسبه شده است. در همین حال تعداد کاربران اینترنت پرسرعت با سیم
(ADSL) نیز یک میلیون و ۴۰۶ هزار نفر، کاربران اینترنت وایمکس ۱۵۴ هزار و
۳۶۷ نفر و میزان اتصال از طریق فیبر نوری نیز پنج میلیون و ۶۹۶ هزار اتصال
اعلام شده است.
جدول ضریب نفوذ اینترنت کشور برای سال ۸9
جدول ضریب نفوذ اینترنت کشور برای سال ۸۸
جدول ضریب نفوذ اینترنت کشور برای سال ۸۷
نگاهی به وضعیت اینترنت چند کشور
شمار
کاربران اینترنت باند پهن – پرسرعت – در حالی در کشور ما به از ۵/۱ میلیون
نفر هم عبور نمی‌کند که سرعت رشد اینترنت پرسرعت در کشورهای مختلف جهان
غیرقابل انکار است.
کشور آمریکا به عنوان پایه گذار اینترنت در
جهان با بیش از ۳۰۳ میلیون نفر جمعیت بالغ بر ۲۲۰ میلیون کاربر اینترنت
دارد که بعد از چین دومین کشور جهان از نظر تعداد کاربر اینترنت است.
این
کشور دارای ضریب نفوذ اینترنت ۵/۷۲ درصدی است و در رده سیزدهم کشورهای
جهان در رتبه بندی جهانی ضریب نفوذ اینترنت قرار گرفته و این در حالی است
که تعداد کاربران اینترنت این کشور از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۰۸ به بیش از ۱۳۸
درصد افزایش یافته است.
جالب توجه آن است که در آمریکا رشد اینترنت
پرسرعت یا باند پهن در چند سال گذشته وضعیت بسیار مطلوبی داشته و در حال
حاضر در این کشور نزدیک به ۸۰ میلیون کاربر اینترنت باند پهن وجود دارد که
تقریبا ۲۰ درصد کل کاربران باند پهن جهان (۴۰۵ میلیون کاربر) است.
در
همین حال کشور کانادا نیز با ۳۳ میلیون نفر جمعیت حدود ۲۸ میلیون کاربر
اینترنت دارد و ضریب نفوذ این پروتکل ارتباطی در این کشور بالغ بر ۸۴ درصد
است که از این حیث در رده ششم رتبه بندی کشورهای جهان قرار دارد.
هم
اکنون تعداد کاربر اینترنت باند پهن این کشور نزدیک به ۱۰ میلیون نفر است
که تقریبا ۵/۲ درصد کل کاربران باند پهن جهان را شامل می‌شود.
اما
در کشور کره جنوبی با جمعیت بیش از ۴۹ میلیون نفر ضریب نفوذ اینترنت با
حدود ۳۷ میلیون کاربر ۷۶ درصد است که از این حیث در رده شانزدهم کشورهای
جهان قرار دارد.
نگاهی به وضعیت اینترنت باند پهن کره در چند سال
گذشته نشان می‌دهد که تعداد کاربران اینترنت پرسرعت این کشور با رشد قابل
توجهی بیش از ۱۵ میلیون نفر بوده و این کشور از نظر ضریب نفوذ اینترنت باند
پهن در جایگاه هفتم دنیا قرار دارد.
در کشور مالزی نیز با ۲۵
میلیون نفر جمعیت حدود ۱۵ میلیون نفر کاربر اینترنت هستند که این آمار نشان
از ضریب نفوذ ۶۲ درصدی و رتبه سی و چهارم کشورهای جهان دارد.
کشور
ترکیه نیز به عنوان یکی از کشورهای منطقه و در حال توسعه که از نظر تعداد
جمعیت شباهت بسیار نزدیکی به ایران دارد حدود ۲۶ میلیون کاربر اینترنت با
ضریب نفوذ ۳۵ درصد دارد با این تفاوت که تعداد کاربران اینترنت باند پهن
این کشور حدود ۶ میلیون و یک درصد کل کاربران باند پهن جهان است ضریب نفوذ
اینترنت باندپهن ترکیه ۸ درصد است و این کشور در جایگاه بیست و نهم جهان
قرار دارد.
در کشور عربستان نیز با ۲۸ میلیون نفر جمعیت حدود ۷
میلیون نفر از اینترنت استفاده می‌کنند و این کشور با ضریب نفوذ ۲۲ درصدی
در رده کشورهای میانه رو به پایین رتبه بندی جهانی قرار دارد.
قطر
نیز با ۷۹۵ هزار نفر جمعیت حدود ۳۵۱ هزار نفر کاربر اینترنت دارد و با ضریب
نفوذ ۴۲ درصدی در رده کشورهای میانه در رتبه بندی جهانی است.