فنآوريهاي
اطلاعاتي و ارتباطي در محيط‌هاي روستايي فرصت‌هاي خوبي براي افزايش درآمد و
مبارزه با فقر و گرسنگي و بيماري و بي‌سوادي ايجاد مي‌كنند و ICT و
كاربردهاي مرتبط با آن‌ها كليد اصلي بهبود اداره امور و خدمات روستايي
ازجمله مراقبت‌هاي بهداشتي، آب آشاميدني و آموزش، غذا و سرپناه، افزايش
سلامت مادران، كاهش مرگ و مير كودكان، توانمندسازي زنان و اعضاي
آسيب‌پذيرتر جامعه هستند اما چگونه؟
شعار امسال اتحاديه بين‌المللي مخابرات (ITU) به
مناسبت روز جهاني ارتباطات و جامعه اطلاعاتي، "زندگي بهتر در مناطق
روستايي با كمك ICT" است.
همه مي‌دانيم فنآوريهاي
اطلاعاتي و ارتباطي به طور مداوم در حال ايجاد تغييراتي در سطح جهان هستند و
از طريق توسعه پايدار و بلندمدت در ميان محروم‌ترين بخش‌هاي جامعه ما،
فرصت‌هايي را براي زندگي بهتر به وجود مي‌آورد.
بارها اعلام شده نيمي از جمعيت
جهان در مناطق روستايي و دور افتاده ساكن هستند و بخشي از جمعيت جهان نيز
از فقيرترين افراد هستند و از مزاياي فنآوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي
بي‌بهره‌اند پس وقت آن رسيده است كه براي بهره‌مندي جوامع روستايي از
مزاياي فنآوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي اقدامي جهاني صورت پذيرد.
دبير اتحاديه بين‌المللي مخابرات
امسال از دولتها درخواست كرده كه امسال در روز جهاني ارتباطات و جامعه
اطلاعاتي برروي اتصال و دسترسي مردم سراسر جهان به فنآوريهاي اطلاعاتي و
ارتباطي و بهره‌مندي كامل از مزاياي اين فن‌آوري‌ها تمركز كنند تا همه با
هم بتوانيم از زندگي پربارتر، امن‌تر و از همه جهت بهتري بويژه در مناطق
روستايي بهره‌مند شويم.
به گزارش ايسنا، در ايران هم
پروژه‌ي تجهيز دفاتر ICT روستايي يا فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات روستايي،
امكاناتي كه بتواند نسبت به در اختيار گذاشتن خدمات پيشخوان دولت به مردم
روستا كمك كند را شامل مي‌شود.
اما در حال حاضر حدود 9930 دفتر
ICT روستايي ايجاد شده و فعاليت مي‌كند؛ ايجاد شش هزار دفتر ICT روستايي
جديد نيز در برنامه پنجم توسعه ديده شد كه به تصويب رسيده است.
به گفته عضو هيات مديره شركت
مخابرات ايران در اين دفاتر حدود صد ميليون قبض شركت‌هاي خدماتي وصول
مي‌شود و طبيعي است اين ميزان از بسياري سفرهاي متعدد بين شهر و روستا،
جلوگيري كرده است.
طبق آمار ارائه شده از سوي ناصر
يوسف‌پور، حدود 90 ميليون مرسوله پيشتاز از طريق اين دفاتر جابه‌جا شده و
يا درباره موضوع هدفمندي يارانه‌ها نيز در هر دوره حدود 300 ميليارد تومان
از طريق اين دفاتر براي روستاييان پول واريز مي‌شود؛ اگر اين طرح نبود
بسياري از سرپرستان خانوارها مجبور به مراجعه به شهر بودند و اين موضوع
مشكلات و هزينه‌هايي را به همراه داشت.
خدماتي كه اين دفاتر به روستاييان
ارائه مي‌دهند، بيش‌تر سخت‌افزاري بود كه از اين پس تلاشمان اين است كه
دفاتر ICT روستايي به سمتي هدايت شوند كه از فضاي مجازي و امكانات آن
بيش‌تر استفاده شده و خدماتي را به‌صورت تعاملي و تراكنشي ارائه دهند.
يوسف‌پور تاكيد كرده است به دنبال
آنيم كه از پتانسيل‌هاي اينترنت، پست و بانك به نحو موثرتري در اين دفاتر
بهره‌مند شويم كه در اين راستا اين دفاتر با همكاري روستاييان توانسته‌اند
از حدود 26 درصد ظرفيت خود استفاده كند كه بايد اين ميزان را افزايش دهند؛
همچنين بخش‌ها و مراكز دولتي و خصوصي بايد در اين دفاتر خدمات خود را ارائه
دهند.
وزارت ارتباطات به دنبال آن است
تا 3 سال آينده تعداد خدماتي كه دفاتر ارائه مي‌دهند را به ساير دستگاه‌ها
هم تعميم دهد تا دستگاه‌هاي دولتي و خصوصي بتوانند خدمات خود را از طريق
اين دفاتر در اختيار روستاييان قرار دهند؛ در حال حاضر درآمد هر دفتر
ماهيانه حدود 250 هزار تومان است و تلاش مي‌شود تا درآمد هر دفتر را
ماهيانه به يك ميليون تومان افزايش داده شود.
دبير كل اتحاديه جهاني مخابرات
(ITU) با بيان اين‌كه بيش از 70 درصد شهروندان ايراني مشترك خدمات تلفن
همراه هستند كه اين امر گام مهمي در راستاي رسيدن به ارتباط جهاني است گفته
بود: تامين باند پهن براي ايجاد شاهراه اطلاعاتي و ارتباطي ضرورتي حياتي
است. اين شاهراه ابزارهايي را در اختيار مراكز شهري و جوامع روستايي قرار
مي‌دهد كه بتوانند مقاصد و آرزوهاي توسعه‌مدارانه خود را برآورده سازند.
ايجاد و گسترش همكاري جهان به
منظور توسعه و استفاده از نيروي فنآوريهاي اطلاعات و ارتباطات براي
برآورده ساختن اهداف توسعه هزاره به خودي خود يك هدف و آرمان است بنابراين
همه دست‌اندركاران بايد جوامع روستايي در سراسر جهان را به فنآوريهاي
اطلاعاتي و ارتباطي متصل و بهره‌مند سازند.
دفاتر خدمات ICT روستايي كه چند
سالي است در ايران به روستاييان و نقاط دور افتاده كشور خدمات ارتباطي از
راه دور ارائه مي‌دهد، توانسته رضايت بسياري از هم‌ميهنان را به ارمغان
آورد تا جاييكه بسياري از دغدغه‌هاي آن‌ها براي رفت و آمد به شهرها و مراكز
استان كاسته شده است و به راحتي مي‌توانند از محل سكونت خود و از طريق
ارتباط الكترونيك به ساير خدمات كشوري و ملي دسترسي داشته باشند؛ برداشت از
حساب و پرداخت‌هاي آني از طريق ارتباطات سيار و اينترنت از جمله خدماتي
است كه اين دفاتر براي روستا نشينان فراهم كرده‌اند.
کاهش رفت و آمد روستاييان به
شهرها با فراهم کردن امکان حمل و نقل نامه و امانات از طريق اين دفاتر از
جمله مهم‌ترين خدمات اين دفاتر به شمار مي‌رود؛ از اين دفاتر به عنوان
پيشخوان دولت که به نيابت از سازمان‌ها و دستگاه‌هاي دولتي، بسياري از
خدمات مورد نياز هموطنان روستايي را ارايه و مشکلات آن‌ها در زمينه اين نوع
خدمات را برطرف مي‌کنند نيز ياد مي‌شود.
دفاتر ICT روستايي با عنوان
پيشخوان خدمت زمينه لازم جهت ارائه خدمات ساير سازمان‌ها از جمله وزارت
جهاد كشاورزي، سازمان تعاون روستايي، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و
ساير نهادهاي دولتي و خصوصي را فراهم مي‌كند.
ارائه خدمات ارتباطي و اطلاعاتي
به صورت يكپارچه و مجتمع به روستاييان، ارائه خدمات بانكي به صورت سنتي و
الكترونيكي در محل روستاها به روستاييان، ايجاد بستري براي ايجاد توسعه
خدمات الكترونيكي به صورت پيشخوان خدمات در روستا، افزايش دسترسي خدمات
روستاييان به شبكه جهاني اينترنت به منظور استفاده از توانمندي‌هاي فن‌آوري
اطلاعات و ارتباطات و ارائه فضا و امكانات ارتباطي و اطلاعاتي مورد نياز
به ساير سازمان‌هاي فعال در روستا را مي‌توان از جمله اهداف ايجاد اين
دفاتر برشمرد.